Rindexan ‘Güzel hanım’ anlamına gelir.
Rindêxan, Sason İsyanının önderi Mihemedê Elîyê Ûnis’in kızıdır. Şêx Saîd Kıyamının yenilgiye uğramasını hazmedemeyen Elîyê Ûnis ve arkadaşlarının 1926’da Sason Dağlarında başlattıkları isyanın bir Kürt kızına dair hikâyesidir Rindexan Destanı. Suriye Kürdistan’ında isyandan yıllar sonra tiyatro oyunu haline de getirilmiştir.
Gökten ve yerden zulüm yağarken küllerinden doğan kahramanlıkların destansı anlatı ve hikâyeleri Kürt İsyan ve Başkaldırılarının olmazsa olmazlarıdır. İşte Kürt Kızı Rindêxan’ın hikâyesi böyle bir hikâyedir. Babası Mihemedê Elîyê Unis ile birlikte Sason İsyanının önderidir Rindêxan. Sason Direnişi bastırılınca Rindêxan yaralı olarak ele geçer. Güzelliği karşısında adeta çarpılan komutan, Rindêxan’a sahip olmak ister. Rindêxan çaresizdir, çünkü tutsaktır. Der ki komutana; “Tutsağım, bedenim üzerinde her türlü tasarruf hakkına sahipsiniz. Ancak ailem, Malbata Elîye Unis’in toprakları üzerinde sizinle yatmam asla mümkün değildir. Bu sınırlar içinde bana eliniz değerse kendimi öldürürüm.” Bunun üzerine komutan aile egemenlik sınırının nerde bittiğini sorar ve öğrenir ki, sınır Malabadi Köprüsü’dür. Yola çıkarlar ve Malabadi Köprüsüne geldiklerinde Rindêxan son bir kez köprünün üzerinden babasının topraklarına bakmak istediğini söyler ve komutandan izni alır. Köprünün üzerine çıkıp, yeri göğü inleten özgürlük ve bağımsızlık çığlıkları arasında “kederimle ve yaralı olarak ölürüm ama asla onursuz bir yaşamla beni teslim alamazsınız” diyerek bedenini köprünün altındaki Silvan Çayına atar ve ölür.*
Silvan Belediyesi, Selçuklu hükümdarı 1. Kılıçarslan Kent Meydanı’nın ismini Rindexan olarak değiştirdi.
* Şeyhmus Diken, İsyan Sürgünleri, Sayfa 113 ve devamı, İletişim Yayınları. İst.