Zaro Ağa

Zaro Ağa, 1774-1934 yılları arasında yaşadığını iddia eden ve dünyanın en uzun ömürlü insanlarından biri olarak tanınan Kürt kökenli bir figürdür. Hayatı boyunca hem Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerine hem de Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarına tanıklık etmiş, popüler basının ilgisini çekmiş ve yaşam öyküsüyle efsanevi bir statü kazanmıştır.

Erken Yaşam ve Kökenleri

– Doğum Yeri ve Tarihi: Medan köyü (günümüzde Meydan), Mutki, Osmanlı İmparatorluğu’nda 16 Şubat 1774’te doğduğunu iddia etmiştir^[1]^[4].

– Aile ve Etnik Köken: Kürt kökenli olduğu belirtilen Zaro Ağa’nın ailesi hakkında sınırlı bilgi mevcut. Gençlik yıllarında inşaat işçiliği yaptığı, daha sonra İstanbul’a göç ettiği bilinmektedir^[1].

Meslek Hayatı ve İstanbul Serüveni

– Gençlik Yılları: İnşaat işçiliğiyle başlayan kariyeri, İstanbul’a taşındıktan sonra hamallık (yük taşıyıcılığı) ve emekliliğine kadar kapıcılık yaparak devam etti^[1]^[4].

– Fiziksel Dayanıklılığı: Olağanüstü gücüyle tanınan Zaro Ağa, “Khiyar” lakaplı bir hamal olarak anılıyordu. 90 yaşına kadar aktif olarak çalıştığı rivayet edilir^[4].

Yaş Uzunluğu ve Tartışmalar

– İddia Edilen Yaş: Resmî kayıtlara göre 160 yıl yaşadığı öne sürülse de, 1930’larda İstanbul’da tedavi gördüğü sırada çekilen röntgenlerde kemik yapısının 120 yaş civarında olduğu tespit edilmiştir^[1]^[3].

– Doğum Belgesi Savunması: Doktorların şüphelerine karşılık, doğum belgesini göstererek iddialarını savunmuş ve bu tartışmalar ölümüne kadar devam etmiştir^[1]^[3].

Siyasi ve Sosyal İlişkileri

– Atatürk ile Görüşmeleri: Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk ile iki kez görüştüğü, kendisini “Sultan” olarak hitap ettiği ve kadınlara verilen özgürlükleri eleştirdiği aktarılır^[1].

– Uluslararası Ünü: ABD, İngiltere, Fransa ve İtalya’ya seyahat etmiş, basının ilgisini çekerek “dünyanın en yaşlı adamı” olarak tanıtılmıştır^[1]^[5].

Kişisel Yaşam ve Aile

– Evlilikler ve Çocuklar: 11 veya 12 kez evlendiğini, yaklaşık 36 çocuğu olduğunu iddia etmiştir^[1].

– Askerî Geçmiş İddiaları: Napolyon Bonapart’ı gördüğünü, altı savaşa katıldığını ve 100 yaşında Plevne Savaşı’nda çarpıştığını söylemiştir^[1].

Ölümü ve Mirası

– Vefat Tarihi: 29 Haziran 1934’te İstanbul’da hayatını kaybetti. Ölüm haberi Avustralya basını da dahil olmak üzere uluslararası medyada yer buldu^[3].

– Bilimsel İnceleme: Cesedi ABD’ye gönderilerek yaşının araştırılması istendi, ancak kesin sonuçlar kamuoyuna açıklanmadı^[1]^[4].

Toplumsal Etkileri ve Eleştiriler

– Kadın Haklarına Bakış: Atatürk’ün kadınlara tanıdığı özgürlükleri “aşırı” bularak eleştirmesi, dönemin muhafazakar kesimlerinde sempati topladı^[1].

– Popüler Kültürde Yeri: Yaşamı belgesellere, TikTok videolarına^[5] ve tarih kitaplarına konu olmuş, efsanevi bir figür haline gelmiştir.

Tartışmalı Yönleri ve Tarihsel Gerçeklik

– Yaş İddialarının Güvenilirliği: Tıbbi verilerle çelişen iddialar, Zaro Ağa’nın gerçek yaşının 100-120 aralığında olduğunu gösteriyor^[1]^[3].

– Tarihsel Anlatımlarla Çelişkiler: Napolyon’u gördüğü iddiası kronolojik olarak mümkün olsa da (Napolyon 1821’de öldü), Plevne Savaşı’na (1877) katılımı yaş hesaplamalarıyla uyuşmamaktadır^[1].

Zaro Ağa’nın yaşam öyküsü, gerçeklerle efsanelerin iç içe geçtiği, sosyopolitik bağlamda dönemin Anadolu’sunu yansıtan ilginç bir tarihsel kesittir. Hem tıbbi tartışmalara hem de kültürel hafızadaki yerine rağmen, Osmanlı’nın son döneminden Cumhuriyet’e uzanan süreçte halk figürü olarak öne çıkmıştır.