Erdal Kaya

Erdal Kaya, 1 Nisan 1987 tarihinde Batman’da doğdu. Batman’da doğup büyüyen Kaya, Kürt kökenli bir sanatçıdır ve kendisini “Batmanlı Kürt tiyatrocu” olarak tanımlar. Rangin Kaya ile evli olan sanatçının eşiyle olan düğünü 2020 yılında gerçekleşti.¹²³⁴⁵

Eğitim Hayatı

Erdal Kaya’nın eğitim geçmişi tiyatroya olan ilgisiyle paralel şekilde gelişmiştir. Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu. İlk olarak 13 yaşında okul müsameresi ile seyirci karşısına çıkmış, eğitim hayatı boyunca sahnede kalmaya özen göstermiştir. Sahne tecrübesi çocukluk yıllarına dayanmaktadır.⁴⁶¹

Profesyonel Oyunculuk Kariyeri

Tiyatro Başlangıcı

Erdal Kaya’nın profesyonel oyunculuk kariyeri üniversite yıllarında başladı. 2007 yılında Afyonkarahisar Belediye Şehir Tiyatrosu’nun seçmelerini kazanarak profesyonel oyunculuk kariyerine adım attı. 2012 yılına kadar bu tiyatroda hem oyuncu hem de yönetmen olarak görev yaptı.⁶¹

Batman ve Diyarbakır’daki Çalışmaları

2012 yılından sonra Batman Belediyesi Şehir Tiyatrosu’nda oyunculuğa devam eden Kaya, Batman’da “Yenisahne” tiyatro grubunda ve Diyarbakır’da “Amed Şehir Tiyatrosu”nda oyuncu ve yönetmen olarak sahne aldı.¹⁴⁶

Batman Yenisahne Tiyatro Grubu

Batman Yenisahne, 2018 yılında gönüllüler tarafından kurulmuş bir sanat atölyesidir. Kaya’nın aktif rol aldığı bu tiyatro grubu, Molière’in “Cimri” eserini 140 kez, “Serbaz” oyununu 87 kez, “Forsa Şerko”yu 24 kez sahnelemiştir. Tiyatro grubu, Kürtçe tiyatro konusunda önemli bir boşluğu doldurmaktadır.⁷

Film ve Dizi Çalışmaları

İşev Dizisi (2020)

Erdal Kaya, pandemi sürecinde “İşev” dizisinde canlandırdığı “Bakî” karakteriyle geniş kitlelerce tanındı. Bu Kürtçe internet dizisi büyük beğeni topladı ve Bakî’nin replikleri Kürt gençlerin kendi aralarında eğlenmek için tekrarladıkları şakalara dönüştü.⁸⁹⁴

Film Projeleri

Navnîşan (2022): Aram Dildar’ın yönetmenliğini yaptığı kısa filmde İbrahim karakterini canlandırdı¹⁰¹¹¹²
Demsala Nan (2025): Uzun metrajlı dram filminde oyuncu olarak yer aldı¹³¹⁰
A.R.O.G (2008): Cem Yılmaz’ın yönettiği filmde yan figür olarak göründü¹⁴

Stand-Up Kariyeri

Vik û Vala (2023)

Erdal Kaya’nın en büyük başarılarından biri, 29 Mart 2023’te ilk gösterimini yaptığı “Vik û Vala” adlı Kürtçe stand-up gösterisidir. Bu gösteri:⁹¹⁵¹⁶

İki saatte 110 dakika sürmekte
Toplamda 100 kez sahnelendi⁹
2023’ün en çok ilgi gören 4 stand-up gösterisinden biri oldu⁴
Diyarbakır, Batman, Mardin, Van, İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Adana ve Antep gibi birçok kentte sahnelendi⁹

Zikopişto (2024)

2024 yılında yeni stand-up gösterisi “Zikopişto” ile seyirci karşısına çıktı. Bu gösteride:¹⁷¹⁸¹⁹

13 yaş ve üzeri izleyicilere yönelik tasarlandı¹⁷
İki perdede 120 dakika sürüyor¹⁸¹⁷
Kasım ayında bölge illerinde gösterilere başladı¹⁹

Avrupa Turnesi

2024 ekim ayında “Vik û Vala” gösterisiyle ilk Avrupa turnesine çıktı. Turne kapsamında Almanya, Avusturya ve Fransa’da toplam 10 gösteri düzenledi.¹⁶⁹

Kürtçe Tiyatroya Katkıları

Erdal Kaya, Kürtçe tiyatronun gelişiminde önemli rol oynar. Kürtçe stand-up hakkında şunları belirtir: “Kürtlerde stand-up çok yeni. Murat Batgi yaklaşık 20 sene önce Kürtçe stand-up yaptı, yanılmıyorsam bu Kürtçedeki ilk örnekti”.⁴

Ana dilde tiyatro yapmanın önemini şöyle ifade eder: “Ana dilde stand-up yapılması beni motive ediyor. Gençlerin, çocukların kendi ana dilinde replikler ile hayatına devam etmesi, kendi dillerine sahip çıkması çok güzel”.⁴

YouTube ve Dijital İçerik Üretimi

Erdal Kaya, “Hestû TV” adlı YouTube kanalında Kürtçe kısa komik programlar yapmaktadır. Bu kanalda Türkçe altyazı seçeneği de sunarak daha geniş kitlelere ulaşmaya çalışır, ancak bazı şakaların yerel ve dile özgü olması nedeniyle Kürtçe bilmeyen izleyiciler aynı lezzeti alamayabilir.²⁰

Sosyal ve Kültürel Etkisi

Erdal Kaya’nın stand-up gösterileri, Kürt toplumundaki tipolojileri başarıyla gözlemleyip yazıya döker. En popüler karakterleri arasında Batmanlı esnaf, sürekli çocuğunu öven analar, ilaç/hastane sevdalısı nineler ve her ailede bulunan parayı vurmuş dayı tipi yer alır. Mizah anlayışı, gündelik yaşamdan kesitleri esprili bir dille ele almasına dayanır.²¹²⁰

Ödüller ve Başarıları

“Vik û Vala”, 2023’ün en çok ilgi gören 4 stand-up gösterisinden biri⁴
“Navnîşan” kısa filmi çeşitli uluslararası festivallerde ödüller kazandı¹¹²²
2023 İstanbul Film Festivali’nde “En İyi Kısa Film” ödülü²²

Güncel Durumu ve Geleceğe Yönelik Planları

Erdal Kaya halen Batman’da Yenisahne tiyatro grubunda oyuncu ve yönetmen olarak çalışmalarına devam etmektedir. “Şu an sadece tiyatro ile ilgileniyorum ve bu işle geçiniyorum” diyen sanatçı, Kürtçe stand-up ile Türkiye’de ve Avrupa’da geniş kitlelere ulaşmaya devam ediyor.²³²⁴

⁂

Bakur, 21.Yüzyıl, Batman, Kültür, Sanat, Sinema, Sosyal Medya, Tiyatro