Hevrin Khalaf

Hevrin Khalaf (Kürtçe: Hevrîn Xelef, Arapça: هفرين خلف; 15 Kasım 1984 – 12 Ekim 2019), Suriyeli Kürt siyasetçi, inşaat mühendisi ve insan hakları aktivisti olarak tarihe geçmiştir. Suriye’nin Geleceği Partisi’nin (Future Syria Party) Genel Sekreteri olarak görev yapmış, Kürtler, Araplar, Hristiyanlar ve diğer etnik gruplar arasında diyalog ve uzlaşmayı teşvik etme çabalarıyla tanınmıştır. Kadın hakları savunucusu ve demokratik çoğulculuk mücadelesi içindeki rolü, onu Kuzey ve Doğu Suriye’nin özerk yönetiminde (Rojava) önemli bir figür haline getirmiştir.1234567

2019 yılında Türkiye’nin Kuzey Suriye’ye düzenlediği Barış Pınarı Harekâtı sırasında, M4 karayolu üzerinde Türkiye destekli Ahrar al-Sharqiya milislerince vahşice öldürülmesi, uluslararası camiada büyük yankı uyandırmış ve bir savaş suçu olarak nitelendirilmiştir.389

Erken Yaşam ve Aile Geçmişi

Doğum ve Köken

Hevrin Khalaf, 15 Kasım 1984 tarihinde Suriye’nin kuzeydoğusundaki El-Malikiye (Kürtçe: Dêrik/Derik) kentinde dünyaya gelmiştir. El-Malikiye, Haseke Vilayeti’nin kuzeydoğu köşesinde yer alan ve Suriye-Türkiye-Irak üçlü sınırına yaklaşık 20 kilometre uzaklıkta bulunan çok etnikli bir şehirdir. Kent, Kürtler, Asurlular, Araplar ve Ermenilerin bir arada yaşadığı demografik çeşitliliğiyle bilinir.21011121

Khalaf, Hawar (هاوار) ailesine mensuptur.1314

Ailesi ve Siyasi Etkilenme

Hevrin Khalaf son derece politize olmuş bir ailede büyümüştür. Yaşamının en önemli etkilerinden biri, annesi Suad Mustafa (Sûad Mohammad) olmuştur. Annesi, PKK lideri Abdullah Öcalan’ın katıldığı halk meclislerine aktif olarak iştirak etmiş ve bu deneyimler Hevrin’in siyasi bilincinin şekillenmesinde büyük rol oynamıştır.6715161

Khalaf ailesinin Kürt özgürlük mücadelesine adanmışlığı acı kayıplarla doludur. Hevrin’in dört erkek kardeşi ve kız kardeşi Zozan, Kürt özgürlük hareketine katılmış ve mücadele sırasında hayatlarını kaybetmişlerdir. Bu aile trajedisi, Hevrin’in siyasi bilinç ve direnişe olan bağlılığını derinden etkilemiştir.1517181916

Eğitim Hayatı

Hevrin Khalaf, ilk, orta ve lise eğitimini Derik’te tamamlamıştır. Daha sonra Halep’e giderek Halep Üniversitesi’ne kaydolmuştur.202112

Üniversite Eğitimi

2009 yılında Halep Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden inşaat mühendisi olarak mezun olmuştur. Bazı kaynaklarda tarımsal mühendislik eğitimi aldığı da belirtilmekle birlikte, çoğu kaynakta inşaat mühendisliği (civil engineering) mezunu olarak geçmektedir.221072324126

Eğitim yılları boyunca Halep’te geçirdiği süre, Hevrin’in hem akademik hem de siyasi gelişimine katkıda bulunmuştur.1624

Kariyer ve Siyasi Faaliyetleri

Erken Kariyer (2009-2011)

Mezuniyetinin ardından Hevrin Khalaf Derik’e geri dönerek bir süre Suriye hükümeti için çalışmıştır. 2011 yılında Suriye’de iç savaşın başlamasıyla birlikte kariyeri ve yaşamı köklü bir dönüşüm geçirmiştir.724

Rojava Devrimi ve Sivil Toplum Çalışmaları (2012-2015)

2012 yılında, Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde Demokratik Birlik Partisi (PYD) liderliğinde fiili özerk bir yönetimin kurulmasıyla birlikte, Hevrin Khalaf bu yeni yapı içinde aktif rol almaya başlamıştır. Rojava Devrimi’nin başlamasıyla birlikte, sivil toplumu güçlendirecek kurumların oluşturulması çalışmalarına dahil olmuştur.12207

Hevrin Khalaf, 2012 yılında Bilim ve Özgür Düşünce Vakfı’nın (Foundation for Science and Free Thought) kurucu üyelerinden biri olmuştur. Bu girişim, eğitim ve düşünce özgürlüğünün teşvik edilmesi amacıyla kurulmuştur.425261

Kısa süre sonra Kamışlo’daki Ekonomi Konseyi’nde yönetici görevler üstlenmiş ve ekonomik kalkınma projeleri üzerinde çalışmıştır.7161

Enerji Bakanlığı ve Yönetim Rolleri (2014-2016)

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’nin kurulmasının ardından, 2014 yılında Cezire Kantonu Enerji Komisyonu Başkan Yardımcılığı görevine getirilmiştir. Bu görevde elektrik temini, altyapı iyileştirmeleri ve enerji politikalarının geliştirilmesi konularında önemli çalışmalar yürütmüştür.2321220167

2015 yılında Cezire Kantonu’nun enerji temini ve ekolojik çalışmalarının iyileştirilmesinde önemli rol oynamıştır. Çalışmalarında özellikle kadınların ekonomik ihtiyaçlarına ve kadınların ekolojik gelişimine odaklanmıştır.167

2016 yılında Enerji Otoritesi Eşbaşkanlığı görevine yükselmiştir. Bu dönemde elektrik dağıtımı, mahallelerin enerji ihtiyaçlarının karşılanması ve sürdürülebilir enerji çözümleri üzerinde yoğunlaştı.1523116

Suriye’nin Geleceği Partisi ve Genel Sekreterlik (2018-2019)

#### Partinin Kuruluşu

Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) Rakka’yı IŞİD’den kurtarmasından kısa süre sonra, 27 Mart 2018 tarihinde Rakka’da Suriye’nin Geleceği Partisi (Future Syria Party / Partiya Sûriya Pêşerojê) kurulmuştur. Partinin kuruluş konferansına farklı Suriye bölgelerinden 800 delegenin katıldığı bildirilmiştir.27282930213

Parti, demokratik, çoğulcu ve merkezi olmayan bir Suriye vizyonuyla kurulmuştur. İbrahim el-Qaftan parti başkanı, Hevrin Khalaf ise Genel Sekreter olarak seçilmiştir.52829241327

#### Siyasi Vizyon ve Çalışmalar

Suriye’nin Geleceği Partisi, tüm etnik, dini ve mezhep gruplarını kapsayıcı bir ulusal parti olma iddiasıyla ortaya çıkmıştır. Hevrin Khalaf, partinin amacını şöyle ifade etmiştir: “Partimizin amacı, bu topraklarda yaşayan herkes için birlik ve kardeşliktir. Tüm insanlarla diyaloğa geçerek bölgede hoşgörü ruhunu yeniden tesis edeceğiz”.3132294

Hevrin Khalaf, Kürtler, Araplar, Hristiyanlar, Türkmenler ve diğer azınlıklar arasında hoşgörüyü ve birliği artırma yönünde çalışmalar yürütmüştür. Kadın hakları, demokratik katılım ve toplumsal uzlaşma temel öncelikleri arasındaydı.3332345231

#### Diplomatik Faaliyetler

Hevrin Khalaf, Amerika Birleşik Devletleri, Fransa ve diğer uluslararası delegasyonlarla müzakereler yürütmüştür. Diplomatik becerileriyle tanınan Khalaf, Rojava’nın “dışişleri bakanı” gibi çalıştığı yönünde değerlendirmeler yapılmıştır.34353241

Arap kabile kadınları forumu gibi etkinliklerde aktif rol almış, kadınların demokratik sürece katılımını teşvik etmiştir. Eylül 2019’da ilk Arap kabile kadınları konferansına katılmıştır.422

#### Eşbaşkanlık Sistemi Mücadelesi

Hevrin Khalaf, kadınların ve erkeklerin eşit karar alma haklarına sahip olduğu eşbaşkanlık sisteminin (co-chair system) tüm Suriye’de benimsenmesi için mücadele etmiştir. Bu sistem, Kürt özgürlük hareketinin 1990’lı yıllarda geliştirdiği bir pratiktir. Khalaf, özellikle Arap kabilelerinin bu sistemi kabul etmesinin kolay olmadığını ve bunun sürekli bir mücadele gerektirdiğini belirtmiştir.36

Görüşleri ve İdeolojisi

Demokratik Konfederalizm ve Abdullah Öcalan’ın Etkisi

Hevrin Khalaf’ın siyasi düşüncesi, Abdullah Öcalan’ın geliştirdiği Demokratik Konfederalizm (Democratic Confederalism) felsefesinden derinden etkilenmiştir. Bu ideoloji, otonom yönetim, doğrudan demokrasi, siyasi ekoloji, feminizm (Jineoloji), çokkültürlülük, özyönetim ve kooperatif ekonomi ilkelerine dayanır.373839

Khalaf’ın annesi Suad’ın Abdullah Öcalan’la halk meclislerine katılması, Hevrin’in bu felsefeyi benimsemesinde belirleyici olmuştur.11516

Kadın Özgürleşmesi ve Feminizm

Hevrin Khalaf, kadın haklarının savunucusu ve kadın devriminin öncülerinden biri olarak kabul edilir. Rojava’daki kadın hareketinin gelişiminde aktif rol oynamıştır.4041425337

Bir arkadaşı, Hevrin’in vizyonunu şöyle anlatmıştır: “Kadınların devrimi onun çocukluk rüyasıydı”. Khalaf, barışı sağlayabileceklerin kadınlar olduğuna inanıyordu: “Barışı yapabilecek olanlar kadınlardır, erkekler değil. Halkımızı öldürenler erkeklerdir. Onlar asla barış yapıcılar olamaz”.4333

Çoğulculuk ve Demokratik Ulus

Hevrin Khalaf, “demokratik ulus” kavramını benimsemiş ve tüm etnik ve dini grupların eşit temsil edildiği çoğulcu bir Suriye için çalışmıştır. Suriye krizinin savaşla çözülemeyeceğine, yalnızca diyalog ve demokratik katılımla çözülebileceğine inanıyordu.44453616

Khalaf’a göre Suriye’nin zenginliği çeşitliliğinde yatmaktadır. Merkezi olmayan, demokratik ve çoğulcu bir Suriye sisteminin kurulmasını savunmuştur.284513

Barış ve Uzlaşma

“Sekiz yıl geçti. Krizin ve Suriye halklarının mücadelesinin büyük fedakarlıklarla yürütüldüğü halk ayaklanması bir savaşa dönüştü. Suriye’deki süregelen kriz, yerinden edilmelere ve büyük acılara yol açtı” diyen Khalaf, çatışmaların barışçıl çözümünün gerekliliğini vurgulamıştır.16

Öldürülmesi

Olayın Gelişimi

12 Ekim 2019 tarihinde, Türkiye’nin Kuzey Suriye’ye düzenlediği askeri harekâtın üçüncü gününde, Hevrin Khalaf Haseke’den Rakka’ya siyasi bir toplantıya gitmek üzere yola çıkmıştır. Zırhlı bir Toyota SUV’de seyahat eden Khalaf’ın yanında şoförü Farhad Ramadan bulunmaktaydı.8464731

M4 karayolu üzerinde, Tel Abyad’ın güneyinde, Tel Temir ile Ayn İsa arasındaki Tirwazı köyü yakınlarında, Türkiye destekli Ahrar al-Sharqiya milislerince kurulan bir kontrol noktasında durdurulmuşlardır.91381

Cinayet Detayları

Uluslararası Af Örgütü’nün (Amnesty International) görgü tanığı ifadeleri, doğrulanmış video görüntüleri ve tıbbi rapor incelemelerine göre:

  • Khalaf, aracından zorla çıkarılmıştır89
  • Saçlarından sürüklenerek dövülmüştür4898
  • Ağır cisimlerle başına ve bacaklarına vurulmuştur4998
  • Kafatasında kırıklar, her iki bacağında kırıklar meydana gelmiştir9
  • Saçları yolunarak derisinin bir kısmı kafatasından ayrılmıştır489
  • Yüzünden, başından ve sırtından 20’den fazla kurşun yarası almıştır50519
  • Araç dışında soğukkanlılıkla infaz edilmiştir5189

Şoförü Farhad Ramadan ve bir yardımcısı da aynı saldırıda öldürülmüştür. Aynı gün ve bölgede Ahrar al-Sharqiya militanları en az iki Kürt savaşçıyı da öldürmüş, iki sivil sağlık görevlisini kaçırmıştır.52471389

Failin Kimliği

Cinayetin faili olarak Ahrar al-Sharqiya milisinin 123. Taburu sorumlu tutulmuştur. Örgütün lideri Ahmad Ihsan Fayyad al-Hayes (lakabıyla Abu Hatem Shaqra), Khalaf’ın öldürülmesinin baş sorumlusu olarak gösterilmektedir.53545522135289

2021 yılında ABD Hazine Bakanlığı, Ahrar al-Sharqiya’yı ve liderlerini insan hakları ihlalleri, yargısız infazlar, Yezidi kadın ve çocukların kaçırılması ve IŞİD üyelerini saflarına katma suçlamalarıyla yaptırım listesine almıştır.54555653

2025 yılının Mayıs ayında, Suriye geçiş hükümeti Abu Hatem Shaqra’yı 86. Tümen komutanlığına atamış, bu atama Kürt yönetimi ve uluslararası toplum tarafından şiddetle kınanmıştır.57585354

Cenaze ve Defin

Hevrin Khalaf’ın cenazesi 13 Ekim 2019 tarihinde, doğduğu şehir Derik’te (El-Malikiye) düzenlenen kalabalık bir törenle toprağa verilmiştir. Cenazeye binlerce kişi katılmış, YPJ (Kadın Koruma Birlikleri) militanları tören düzenlemiştir.21592248

Annesi Suad Mohammad, kızının cesedini ilk gördüğünde onu tanıyamadığını, yalnızca çenesinin küçük bir kısmından teşhis edebildiğini belirtmiştir.6061

Uluslararası Tepkiler ve Soruşturmalar

İlk Tepkiler

Hevrin Khalaf’ın öldürülmesi dünya çapında büyük tepkiye yol açmıştır. Cinayetin video görüntülerinin sosyal medyada yayılması, olayın etkisini artırmıştır.62635048

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “Sivillerin veya esirlerin kötü muamele görmesini ve yargısız infazını en güçlü şekilde kınıyoruz” açıklamasında bulunmuştur.646560

İŞİD’e Karşı Küresel Koalisyon’un eski ABD Özel Temsilcisi Brett McGurk, Khalaf’ın öldürülmesini “savaş suçu” olarak nitelendirmiştir.323462

Avrupa Parlamentosu

Avrupa Parlamentosu, Türkiye’nin Kuzey Suriye operasyonu hakkında aldığı kararlarda, Hevrin Khalaf’ın öldürülmesini özellikle vurgulamıştır. Parlamento, “Türkiye’yi, Hevrin Khalaf’ın öldürülmesi dahil olmak üzere, vekil milisleri tarafından işlenen gaddarlıklar için hesap verebilirliği sağlamaya” çağırmıştır.66676869

Avrupa Parlamentosu Başkanı David Sassoli: “Hevrin Khalaf, Suriye’de diyalogun ve kadınların güçlendirilmesinin yüzüdür. İslamcı teröristler tarafından öldürülmesi, Türkiye’nin Kürt topraklarını işgalinden sonra daha aktif hale gelen bir korkudur ve uluslararası toplumun sonuna kadar gitmeleri gereken bir korkudur”.4

Birleşmiş Milletler Soruşturmaları

BM Suriye İnsan Hakları Soruşturma Komisyonu, 2020 yılında yayınladığı raporunda, Hevrin Khalaf’ın öldürülmesiyle ilgili olarak önemli bulgulara yer vermiştir:707172

  • “Komisyon, Suriye Ulusal Ordusu savaşçılarının cinayet savaş suçunu işlediklerine dair makul gerekçeler bulunduğunu tespit etmektedir”727370
  • Ahrar al-Sharqiya milislerinin Khalaf’ı saçından tutup araçtan çıkardığını, cesedini sakatladığını ve ardından infaz ettiğini doğrulamıştır72
  • Türkiye’nin, etkili komuta ve kontrolü altındaki silahlı grupların eylemleri nedeniyle cezai sorumluluk taşıyabileceğini belirtmiştir72

Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Kumi Naidoo: “Savunmasız insanları soğukkanlılıkla öldürmek son derece iğrenç bir eylemdir ve açık bir savaş suçudur. Ahrar al-Sharqiya’nın Hevrin Khalaf’ın ve diğerlerinin öldürülmesi bağımsız olarak soruşturulmalı ve failleri adalete teslim edilmelidir”.529

Yaptırımlar

2021 yılında ABD Hazine Bakanlığı, Ahrar al-Sharqiya’yı ve iki liderini (Ahmad al-Hayes ve Raed al-Hayes) yaptırım listesine eklemiştir:555653

  • Ahrar al-Sharqiya, “Suriye Kürtleri başta olmak üzere sivillere karşı çok sayıda suç işlemiştir; bunlar arasında yasa dışı öldürmeler, adam kaçırmalar, işkence ve özel mülklerin ele geçirilmesi bulunmaktadır”56
  • Ahmad al-Hayes’in Halep yakınlarındaki bir hapishanede 2018’den beri yüzlerce tutukluyu infaz ettirdiği belirtilmiştir55
  • Yezidi kadın ve çocukların ticaretine karıştığı ve eski IŞİD üyelerini saflarına kattığı tespit edilmiştir5755

Ancak bugüne kadar faillerden hiçbiri yargılanmamıştır.7458

Mirası ve Anma Etkinlikleri

Kalıcı Etki

Hevrin Khalaf’ın ölümü, Rojava’daki kadın devriminin sembolik bir kaybı olarak görülmüştür. Kadınların özgürlük mücadelesindeki rolünün ve kadınlara yönelik sistematik şiddetin bir yansıması olarak değerlendirilmiştir.584275765

Bir YPJ (Kadın Koruma Birlikleri) savaşçısı şöyle demiştir: “Arkadaşımız Hevrin Khalaf’ın öldürülmesiyle tüm kadınlara bir mesaj gönderildi”.4277

Anıtlar ve İsimlendirmeler

Hevrin Khalaf’ın anısına dünya çapında çeşitli yerler ve ödüller adlandırılmıştır:

Fransa:

  • Lyon’un Guillotiere semtinde bir meydan “Hevrin Khalaf Meydanı” olarak isimlendirilmiştir (Eylül 2021)4178798040
  • Tabela üzerinde “Hevrin Khalaf, 1984-2019, feminist ve Kürt kadın siyasetçi” yazısı bulunmaktadır7840

Almanya:

  • Berlin’de “İyileşme Bahçesi” (Garden of Healing) Khalaf’ın adını almıştır41

İtalya:

  • Parma’daki Berceto belediyesinde “Rio Rivi Freddi – Soğuk Nehir” üzerindeki köprü Khalaf’ın adını taşımaktadır41
  • Capua Belediyesi tarafından verilen “Margerita Troli Ödülü”ne 2019’da layık görülmüştür41
  • İtalyan Sivil Özgürlükler ve Haklar Koalisyonu (CILD) tarafından “Genç Aktivist” ödülüyle onurlandırılmıştır41

Kuzey ve Doğu Suriye:

  • Kamışlo’daki bir anaokulu Khalaf’ın adını almıştır41
  • Rakka’daki bir park Hevrin Khalaf Bahçesi olarak adlandırılmıştır41

Feminist Hafıza

Kadın Hakları Savunucuları Derneği (AWID) tarafından hazırlanan “Feminist Umut Arşivi”ne (Feminist Hope Archive) 1 Ekim 2020’de Hevrin Khalaf’ın adı dahil edilmiştir.41

Süregelen Mücadele

Hevrin Khalaf’ın öldürülmesinden yıllar sonra, ailesinin ve Suriye’nin Geleceği Partisi’nin adalet arayışı devam etmektedir. Annesi Suad Mustafa ve parti üyeleri, faillerin uluslararası bir mahkeme tarafından yargılanmasını talep etmektedirler.81828358

Kadın örgütleri ve insan hakları grupları, Khalaf’ın mirasını korumak ve kadınlara yönelik şiddete karşı mücadele etmek için çalışmalarını sürdürmektedir.847558

Kişiliği ve Liderlik Tarzı

Çalışma Etiği ve Adanmışlık

Hevrin Khalaf’la birlikte çalışanlar, onun olağanüstü çalışma etiğini ve topluma adanmışlığını vurgulamışlardır. Bir arkadaşı şöyle anlatmıştır:

“Sabah 5’te uyanır ve gece yarısına kadar çalışmayı bırakmazdı. İster yeni IŞİD’den kurtarılmış Deir ez-Zor bölgesine gidip oradaki çocuklara ve gençlere matematik öğretmek, isterse Arap kabile liderleriyle görüşüp anlaşmazlıklarını çözmek olsun, dinlenmezdi”.851

Halkla Bağ

Khalaf’ın başarısının anahtarı, doğrudan halk ile kurduğu güçlü bağlardı. Rakka, Tabqa ve Manbij’deki evleri ziyaret ederek, insanlarla doğrudan ilişkiler kurmuş ve güven inşa etmiştir.8285

Annesi Suad’ın anlattığına göre, Hevrin elektrik sorunu yaşayan ailesine bile, önce tüm mahallenin elektriğini çözene kadar yardım edemeyeceğini söylemiştir.15

Cesaret ve Kararlılık

Tehdit altında olmasına rağmen Hevrin Khalaf çalışmalarından vazgeçmemiştir. Türkiye istihbaratı tarafından izlendiği ve Türkiye destekli milisler tarafından defalarca ölüm tehdidi aldığı bilinmektedir. Hatta aracına ateş açıldığında bile annesine “Merak etme anne, onların tehditlerinden korkmuyorum” demiştir.82

Vizyon ve İdeal

Bir meslektaşı Khalaf’ı şöyle tanımlamıştır: “Hevrin Khalaf, zekasıyla beni şaşırttı. Rojava’da kadın özgürleşmesinin ve halkların birliğinin önde gelen isimlerinden biriydi. Konuşması, görüşleri ve tavrı, kadınların nasıl özgür olabileceğini bize gösterdi”.3385

Sonuç: Tarihteki Yeri

Hevrin Khalaf, Ortadoğu’da kadın liderliği, demokratik çoğulculuk ve barışçıl çözüm arayışının sembolü haline gelmiştir. Onun yaşamı ve ölümü, bölgedeki çatışmaların insani boyutunu, kadınlara yönelik sistematik şiddeti ve demokratik değerlerin kırılganlığını gözler önüne sermiştir.764559472

35 yaşında vahşice öldürülen Khalaf, geride güçlü bir miras bırakmıştır: çeşitliliğin zenginlik olduğuna, kadınların eşit haklara sahip olması gerektiğine ve barışın ancak diyalog ve adaletle sağlanabileceğine olan inancı.4524

Uluslararası toplumun Khalaf’ın katillerini adalete teslim etmedeki başarısızlığı, savaş suçları ve kadınlara yönelik şiddet konusundaki küresel sorumluluğun sorgulanmasına neden olmaya devam etmektedir.745884

Hevrin Khalaf’ın sözleriyle: “Suriye’deki krizi savaşla çözemeyiz. Çözüm ancak diyalog ve demokratik katılımla mümkündür”.2416

1001011021031041051061071081091101111121131141151161178687888990919293949596979899

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Killing_of_Hevrin_Khalaf
  2. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-50287801
  3. https://simple.wikipedia.org/wiki/Hevrin_Khalaf
  4. https://en.gariwo.net/righteous/civil-courage/hevrin-khalaf-21328.html
  5. https://www.awid.org/whrd/hevrin-khalaf
  6. https://en.wikipedia.org/wiki/Hevrin_Khalaf
  7. https://anfenglishmobile.com/features/havrin-khalaf-a-life-dedicated-to-women-s-revolution-38472
  8. https://www.cbc.ca/news/world/syria-turkey-1.5328109
  9. https://www.amnesty.org/en/latest/press-release/2019/10/syria-damning-evidence-of-war-crimes-and-other-violations-by-turkish-forces-and-their-allies/
  10. https://tr.wikipedia.org/wiki/Hevrin_Halef
  11. https://en.wikipedia.org/wiki/Al-Malikiyah
  12. https://mesopotamia.coop/cities/derik-derik-al-malikiyah/
  13. https://fr.wikipedia.org/wiki/Hevrin_Khalaf
  14. https://www.kurdipedia.org/default.aspx?lng=8\&q=20220429101135411735
  15. https://bellacaledonia.org.uk/2020/03/08/remembering-hevrin-xelef/
  16. https://womendefendrojava.net/en/2019/10/14/hevrin-xelef-a-life-for-the-womens-revolution-and-the-freedom-of-the-people-of-syria/
  17. https://anfenglishmobile.com/women/women-in-kobane-celebrate-the-birthday-of-hevrin-xelef-47987
  18. https://anfenglishmobile.com/women/in-memory-of-hevrin-khalaf-63017
  19. https://www.anarchistfederation.net/interview-with-yade-suat-mother-of-two-martyrs-about-how-abdullah-ocalan-influenced-her-life/
  20. https://www.gazeteduvar.com.tr/dunya/2019/11/04/hevrin-halef-nasil-olduruldu
  21. https://web.archive.org/web/20191015204903/https:/7dnews.com/news/who-is-the-kurdish-political-leader-hevrin-khalaf
  22. https://de.wikipedia.org/wiki/Hevrin_Khalaf
  23. https://wave-network.org/inspiring-thursday-hevrin-khalaf/
  24. https://mesopotamia.coop/hevrin-khalaf-and-the-spirit-of-the-democratic-nation/
  25. https://www.redacon.it/2019/11/25/death-of-a-kurdish-heroine-hevrin-khalaf-speakeasy-a-cura-di-letizia-teneggi-e-emma-costetti/
  26. https://kids.kiddle.co/Hevrin_Khalaf
  27. https://npasyria.com/en/77305/
  28. https://syrianobserver.com/syrian-actors/dialogue-between-syrian-government-aanes-must-adhere-to-basic-constants.html
  29. https://english.enabbaladi.net/archives/2018/04/the-kurds-in-syria-after-afrin-where-to/
  30. https://impactres.org/reports/Political_landscape_in_Syria-En.pdf
  31. https://justiceforkurds.org/2019/12/23/rolling-stone-the-betrayal-of-the-kurds/
  32. https://www.christianpost.com/news/kurdish-female-politician-who-worked-to-unite-christians-arabs-kurds-executed-in-syria.html
  33. https://jinhaagency.com/en/editor-s-pick/comrades-of-hevrin-khalaf-women-s-revolution-was-her-childhood-dream-20333
  34. https://indianexpress.com/article/explained/explained-the-chilling-murder-of-kurdish-leader-hevrin-khalaf-6068809/
  35. https://oursecurefuture.org/sites/default/files/Hevrin Khalaf.pdf
  36. https://roarmag.org/essays/hevrin-khalaf-interview/
  37. https://en.wikipedia.org/wiki/Democratic_confederalism
  38. https://en.wikipedia.org/wiki/Abdullah_%C3%96calan
  39. https://rojavainformationcenter.org/storage/2021/06/Beyond-the-frontlines-The-building-of-the-democratic-system-in-North-and-East-Syria-Report-Rojava-Information-Center-December-2019-Web-version.pdf
  40. https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/23092021
  41. https://mesopotamia.coop/hevrin-xelef-a-pioneer-for-the-future-of-syria/
  42. https://rojavainformationcenter.org/2019/11/these-kurdish-women-fought-on-the-frontlines-against-isis-now-theyre-the-no-1-target-in-syria/
  43. https://www.cbc.ca/radio/asithappens/as-it-happens-tuesday-edition-1.5321570/kurdish-politician-slain-in-syria-wanted-to-unite-the-country-in-peace-says-friend-1.5321575
  44. https://www.academia.edu/41921975/Hevrin_Khalaf_and_the_spirit_of_the_democratic_nation
  45. https://m-syria-d.com/en/?p=8191
  46. https://stj-sy.org/wp-content/uploads/2019/12/New-Evidence-Supporting-the-National-Army’s-Accusations-in-the-Murder-of-the-Kurdish-Politician-Hevrin-Khalaf.pdf
  47. https://airwars.org/civilian-casualties/ts319-october-12-2019/
  48. https://www.institutkurde.org/info/dossier-paris-match-hevrin-khalaf-symbole-du-martyre-kurde-1232551688
  49. https://www.nytimes.com/2019/10/22/opinion/erdogan-kurds-syria.html
  50. https://www.youtube.com/watch?v=UMcm2a2KNLA
  51. https://www.bbc.com/news/av/world-middle-east-51068522
  52. https://www.hdp.org.tr/en/damning-evidence-of-war-crimes-and-other-violations-by-turkish-forces-and-their-allies-in-north-eastern-syria/13633
  53. https://npasyria.com/en/125405/
  54. https://www.kurdistan24.net/en/story/838918
  55. https://home.treasury.gov/news/press-releases/jy0292
  56. https://www.institutkurde.org/info/us-sanctions-syrian-militia-accused-of-killing-kurdish-politician-1232552067
  57. https://www.rudaw.net/english/middleeast/syria/09052025
  58. https://jinhaagency.com/en/actual/the-appointment-of-the-killer-of-hevrin-khalaf-is-a-clear-threat-37033
  59. https://www.thenationalnews.com/world/mena/hevrin-khalaf-funeral-held-for-kurdish-politician-killed-by-turkish-backed-forces-1.923278
  60. https://npasyria.com/en/85480/
  61. https://www.rudaw.net/english/middleeast/syria/261020193
  62. https://msmagazine.com/2019/10/14/syrian-feminists-call-for-action-after-hevrin-khalafs-murder/
  63. https://abcnews.go.com/International/potential-war-crimes-syria-turkish-backed-fighters/story?id=66283753
  64. https://www.institutkurde.org/en/publications/bulletins/415.html
  65. https://www.bbc.com/news/world-middle-east-50050264
  66. https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/RC-9-2019-0123_EN.html
  67. https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9-2019-0049_EN.html
  68. https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/B-9-2019-0125_EN.docx
  69. https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/RC-9-2019-0123_EN.docx
  70. https://docs.un.org/en/A/HRC/43/57
  71. https://www.pbs.org/newshour/world/un-reports-war-crimes-on-almost-all-sides-in-syria
  72. https://www.deccanherald.com/world/turkey-may-bear-responsibility-for-war-crimes-in-syria-un-probe-809820.html
  73. https://www.timesofisrael.com/report-finds-evidence-of-war-crimes-by-nearly-all-sides-in-syria-conflict/
  74. https://npasyria.com/en/48199/
  75. https://anfenglishmobile.com/features/rojava-s-women-resisting-oppression-fighting-for-freedom-77881
  76. https://rojavainformationcenter.org/2020/10/haaretz-the-world-celebrated-kurdish-womens-fight-against-isis-now-its-silent-as-theyre-raped-and-tortured/
  77. https://justiceforkurds.org/2019/11/17/haaretz-these-kurdish-women-fought-on-the-frontlines-against-isis-now-theyre-the-no-1-target-in-syria/
  78. https://jinhaagency.com/en/actual/square-in-france-named-after-killed-kurdish-politician-hevrin-khalaf-19127?page=363
  79. https://jinhaagency1.com/en/actual/square-in-france-named-after-killed-kurdish-politician-hevrin-khalaf-19127
  80. https://tr.euronews.com/2021/09/23/suriye-de-oldurulen-kurt-siyasetci-hevrin-halef-in-ad-fransa-da-bir-meydana-verildi
  81. https://www.kurdistan24.net/en/story/381861/Mother-of-slain-female-Syrian-Kurdish-politician-demands-international-trial
  82. https://jinhaagency.com/en/community-life/on-the-sixth-anniversary-of-her-assassination-hevrin-khalaf-a-flame-of-struggle-for-justice-37730
  83. https://kongra-star.org/eng/2020/07/07/justice-for-hevrin-khalaf/
  84. https://npasyria.com/en/121675/
  85. https://foreignpolicy.com/2019/11/06/hevrin-khalaf-murder-syrian-revolution-jihadis/
  86. https://ronahi.net/ku/?p=220326
  87. https://www.asocenter.org/node/784
  88. https://atfturkey.com.tr/ekibimiz
  89. https://www.institutkurde.org/info/un-points-finger-at-turkey-over-rights-abuses-in-syria-1232551889
  90. https://pantheon.world/profile/person/Hevrin_Khalaf
  91. http://www.pazarlama.org.tr/uploads/files/upk14.pdf
  92. https://www.middleeasteye.net/news/france-hevrin-khalaf-murdered-kurdish-politician-square-named
  93. https://www.duvarenglish.com/politics/2019/11/06/hevrin-khalaf-how-was-syrian-kurdish-politician-murdered
  94. http://yenifikirdergisi.com/uploads/26/yenifikir-volume-6-issue-12.pdf
  95. https://www.scienceandfreedom.org
  96. http://www.youtube.com/watch?v=UPccMlgug8A
  97. https://www.youtube.com/watch?v=HCMY2Q_0jQ0
  98. https://archive.org/details/sciencewars0000unse/page/29
  99. https://www.protekproje.com/downloads/ProtekProjeCompanyCatalogTR.pdf
  100. https://jzhao.xyz/thoughts/Scientific-Freedom
  101. https://www.youtube.com/watch?v=uzIaRMp-NSc
  102. https://zmgm.org.tr/storage/zmgm/boardMembers/g1DY5wMzJl71B0j6kG6TcjchCV7wUFg7NiZYteka.pdf
  103. https://www.owwf.bayern/media/Downloads/numov_Economic_Forum_Near_and_Middle_East.pdf
  104. https://library.fes.de/pdf-files/bueros/amman/15777.pdf
  105. http://cneree.uca.ma/wp-content/uploads/2022/06/2016-1.pdf
  106. https://www.americanprogress.org/article/northern-syria-security-dynamics-refugee-crisis/
  107. https://www.umc.edu.dz/CIEMEAP2016/TOME II.pdf
  108. https://www.mei.edu/sites/default/files/2019-10/Borders Beyond Borders_Oct.%2025,%202019.pdf
  109. https://en.wikipedia.org/wiki/Kurdistan_Workers’_Party_insurgency
  110. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/21520844.2024.2314447
  111. https://www.institutkurde.org/en/publications/bulletins/pdf/424.pdf
  112. https://www.britannica.com/biography/Ahmed-al-Sharaa
  113. https://en.wikipedia.org/wiki/Abu_Hatem_Shaqra
  114. https://www.reddit.com/r/kurdistan/comments/1o4qn6z/today_october_12_marks_exactly_6_years_since/
  115. https://stj-sy.org/en/we-will-kill-you-wherever-you-go-violations-committed-during-sna-led-operation-dawn-of-freedom/
  116. https://kurdistan-au-feminin.fr/2023/06/08/turquie-chef-dun-groupe-jihadiste-syrien-diplome-dune-universite-turque/
  117. https://stj-sy.org/en/new-evidence-supporting-the-national-armys-accusations-in-the-murder-of-the-kurdish-politician-hevrin-khalaf/