İbrahim Halil Baran

İbrahim Halil Baran, 1981 yılında Şanlıurfa’nın Suruç ilçesine bağlı Bilge (Tionek) köyünde dünyaya geldi. Kürt milliyetçisi şair, siyasetçi, yazar ve tasarımcı olarak tanınan Baran, Kürdistani Parti’nin (PAKURD) kurucu genel başkanıdır.123

Eğitim Hayatı

İlk ve Orta Öğrenim

İlk ve ortaöğrenimini Suruç ve Şanlıurfa’da tamamlayan Baran, eğitim hayatının temellerini Kürdistan coğrafyasında attı.24

Yükseköğrenim

  • Lisans: Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği bölümünden 2003 yılında mezun oldu562
  • Yüksek Lisans: Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı alanında yüksek lisans programını tamamladı325

Uluslararası Akademik Deneyim

The City University of New York’ta (CUNY) misafir öğretim üyesi olarak Kürdistan Sosyolojisi alanında dersler verdi. Bu deneyim, onun uluslararası akademik perspektifini şekillendiren önemli bir aşama oldu.745

Edebiyat ve Sanat Kariyeri

Şiir Kitapları

  1. Esmer Tenli Irmak Düşleri (2002) – Si Yayınları273
  2. Sular Divanı (2005, 2020’de yeniden yayımlandı) – İlk kez 2005’te Yom Yayınları tarafından, daha sonra 2020’de Avesta Yayınları tarafından basıldı132

Editörlük ve Tasarım Çalışmaları

  • Yom Sanat dergisinin uzun süre editörlüğünü yaptı312
  • Çağdaş Arap Şiiri Antolojisi‘nin editörlüğünü üstlendi5
  • Hilmi Yavuz Kitabı (2006) – Yom Yayınları89
  • Yom Yayınları’nın kurucuları arasında yer aldı ve sanat yönetmenliği görevini üstlendi6

Tasarım ve Görsel Sanatlar

İbrahim Halil Baran (ihb) ve (iwi) gibi tasarım markalarının yaratıcısıdır. Çeşitli yayınevlerinde görsel editörlük görevlerinde bulundu ve tasarım çalışmalarıyla tanındı.6

Gazetecik ve Yazarlık

Medya Kariyeri

2015 yılından itibaren Rudaw için düzenli yazılar yazmaya başladı. Kürt medyasında önemli bir ses haline gelen Baran, siyasi ve kültürel konularda köşe yazıları kaleme aldı.123

Dergi ve Yayın Faaliyetleri

  • Son Kalem adlı dergiyi 1993’te çıkardı4
  • E, Son Kişot, Düzyazı Defteri, Seyir gibi dergilerde yazı ve şiirleriyle yer aldı6
  • Şiirleri çeşitli dillere çevrildi ve uluslararası antolojilerde yayımlandı6

Siyasi Hayatı ve PAKURD

Kürdistan Vicdan İnisiyatifi

2006 yılından itibaren Kürdistan Vicdan İnisiyatifi adıyla Diyarbakır, Urfa, Van, Mardin ve İstanbul’da çeşitli protestolar düzenledi. “Sivil Cuma” olarak anılan gösteriler ve Roboski Katliamı sonrası Taksim’de protesto eylemleri düzenledi.10

PAKURD’un Kuruluşu

26 Mayıs 2014 tarihinde 500 delegenin imzasıyla Kürdistani Parti (PAKURD)‘u kurdu. Partinin amaçları:1110

  • Açık Kürdistancı siyaset
  • Kürdistan milliyetçiliği
  • Şiddet karşıtlığı
  • Sivil toplumculuk10

Siyasi Görüşleri

Abdullah Öcalan çizgisindeki, Kürt devleti karşıtı Kürt siyasetine muhalefet eden Baran, Kürtlerin siyasi haklarını almasındaki en büyük faktörün Kürdistan’da bir Kürt devleti kurulması olduğunu savunur.2

Hukuki Süreçler ve İnsan Hakları İhlalleri

2017 Gözaltı ve Tutuklama

11 Ocak 2017’de terör örgütü propagandası ve Cumhurbaşkanı’na hakaret gerekçesiyle gözaltına alındı. 23 Ocak’ta tutuklandı ve 11 Nisan’da serbest bırakıldı.312

İşkence İddiaları: Baran, 13 gün süren gözaltı süresince ağır işkenceler gördüğünü iddia etti. Türkiye İnsan Hakları Vakfı raporlarına göre, Şanlıurfa terörle mücadele merkezi alt katlarının işkence merkezi olduğunu belirtti.12

Mahkeme Kararı: Mahkeme Baran lehine karar vererek devletin kendisine 20.000 TL tazminat ödemesine hükmetti.13123

2021 Hapis Cezası

2021 yılında, yaklaşık 30 tweet ve yazısı gerekçe gösterilerek “Türk milletine, Türkiye Cumhuriyeti’ne, kurum ve kuruluşlara tahrik” suçundan 3 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. Cezayı 2022’de öğrenen Baran, bu tarihten sonra Türkiye’ye dönmedi.123

Sürgün Hayatı ve Güncel Faaliyetleri

Irak Kürdistan Bölgesi’nde Yaşam

Cezanın açıklanmasından sonra Irak Kürdistan Bölgesi’nde yaşamaya başlayan Baran, burada entelektüel ve siyasi faaliyetlerini sürdürüyor.1

PAKURD Akademi

Kürdistan Dersleri başlıklı eğitim serisi ile Kürt tarihi, coğrafyası ve siyaseti üzerine sistematik dersler veriyor. Bu dersler YouTube kanalı üzerinden yayınlanmaktadır.141516

Medya ve Yayıncılık

  • Kürdistani Gündem adlı programlar yapıyor171819
  • Ekonomi Konuşmaları podcast serisi1817
  • Patreon üzerinden destekçilerinden finansal destek alıyor2017

Uluslararası Tanınırlık

Güney Kore Daveti

2019 yılında AJA (Asia Journalist Association) tarafından dünyanın en etkili 20 yazarından biri olarak gösterilen Baran, Güney Kore’nin başkenti Seul’de düzenlenen Dünya Gazeteciler Forumu‘na davet edildi. Forum sırasında Devlet Başkanı Moon Jae-in ile görüştü ve Kürdistan meselesini anlattı.2122

Felsefi ve Teorik Katkıları

Akademik Yaklaşım

Bilimde hiyerarşi ve ihtisaslaşma yerine disiplinlerarası çalışma ve karşılıklı öğrenme metodunu savunuyor. Bu yaklaşım, onun hem akademik hem de siyasi çalışmalarında görülmektedir.75

Kürt Milliyetçiliği Teorisi

Demokratik konfederalizm yerine klasik ulus-devlet modelini benimseyen Baran, Kürtlerin bağımsız bir devlet kurması gerektiğini savunuyor. Bu görüşü, PKK ve ona bağlı grupların yaklaşımından farklılaşır.232

Kişisel Özellikler ve Yaşam Tarzı

Sağlık Durumu

%40 ortopedik engelli olan Baran, bu durumuna rağmen aktif bir entelektüel ve siyasi yaşam sürdürüyor.13

Sosyal Medya Varlığı

Twitter (@ixbaran, @ih_baran), Instagram (@ixbaran), TikTok (@ixbarankrd) ve Facebook hesapları üzerinden düzenli paylaşımlar yapıyor. Sosyal medyada kendisini “Şair. Yazar. Tasarımcı. Çiftçi. Sürgün. PAKURD kurucusu” olarak tanımlıyor.2417

Eserleri ve Alıntıları

Ünlü Şiir Dizeleri

  • “Çoktu gülün ustası, vardım bir dikene çırak oldum” (Esmer Tenli Irmak Düşleri)7
  • “Şimdi, sulanan bir dağ kadar yaralıdır ömür…” (Sular Divanı)7
  • “Kendime yalan söylediğimden beri hiç kimseye inanmıyorum” (Sular Divanı)7

Roboski Şiiri

Roboski Katliamı sonrası yazdığı “Kalbim kurur unutursam onu” dizesiyle başlayan şiiri, Türkiye’de bir internet sağlayıcısının reklamında kullanılmış ve büyük tepki çekmişti.25

Güncel Siyasi Analiz ve Yorumları

PKK ve Çözüm Süreci

2025 yılında PKK’nin kendisini feshetme kararı sonrası yaptığı analizlerde, sürecin Kürtler açısından olumsuz sonuçlar doğurabileceğini belirtiyor. Öcalan’ın yeni paradigmasında Kürtlerin gözden kaybolduğunu savunuyor.2617

Rojava ve Suriye

Suriye’deki gelişmeleri yakından takip eden Baran, Rojava’nın tehlikedeki durumunu sürekli vurguluyor. SDG’nin (Suriye Demokratik Güçleri) Şam yönetimiyle müzakerelerini eleştirel gözle değerlendiriyor.1927

Önemi ve Etkisi

Kürt Entelektüel Hayatındaki Yeri

İbrahim Halil Baran, çağdaş Kürt entelektüel hayatının önemli figürlerinden biridir. Şiir, siyaset ve akademik çalışmalarıyla Kürt kimliğinin farklı boyutlarını ele alıyor.

Milliyetçi Söylemin Yeniden Tanımlanması

Geleneksel Kürt siyasetinden farklı olarak, bağımsızlıkçı ve devlet kurma odaklı milliyetçi söylemi savunması, Kürt siyasi düşüncesinde alternatif bir yaklaşım sunuyor.

Diasporadaki Kürt Entelektüelleri

Sürgündeki konumuyla, diasporadaki Kürt entelektüellerin sesi haline gelmiş durumda. YouTube kanalı ve sosyal medya hesapları üzerinden geniş bir kitleye ulaşıyor.

İbrahim Halil Baran, şair kimliğiyle başladığı entelektüel yolculuğunu siyaset, akademi ve medya alanlarında genişleterek, çağdaş Kürt düşüncesinin önemli temsilcilerinden biri haline gelmiştir. Sürgündeki yaşamına rağmen aktif siyasi ve entelektüel faaliyetlerini sürdüren Baran, Kürt meselesine alternatif yaklaşımlar geliştirmeye devam etmektedir.
28293031323334353637383940414243444546474849505152535455565758596061

  1. https://www.elipshaber.com/ibrahim-halil-baran-kimdir
  2. https://www.wikiwand.com/tr/articles/İbrahim_Halil_Baran
  3. https://tr.wikipedia.org/wiki/İbrahim_Halil_Baran
  4. https://www.rudaw.net/turkish/interview/03052015
  5. https://1000kitap.com/yazar/ibrahim-halil-baran
  6. https://alchetron.com/İbrahim-Halil-Baran
  7. https://www.mardinlife.com/biyografi/ibrahim-halil-baran-kimdir-ibrahim-halil-baran-kitaplari-ve-sozleri
  8. https://www.halkkitabevi.com/ibrahim-halil-baran-kitaplari
  9. https://www.nadirkitap.com/kitapara.php?ara=kitaplari\&tip=kitap\&yazar=Hilmi+Yavuz+Kitab�+�brahim+Halil+Baran
  10. https://tr.wikipedia.org/wiki/Kürdistani_Parti
  11. https://simple.wikipedia.org/wiki/Kurdistani_Party
  12. https://www.turkishminute.com/2017/12/11/pakurd-chairman-baran-refutes-erdogan-i-was-tortured-for-13-days/
  13. https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2017/27013
  14. https://www.youtube.com/watch?v=0CWSnuLkDvE
  15. https://www.youtube.com/watch?v=uJq6KXEfSaY
  16. https://www.youtube.com/watch?v=i1lLurcfKGQ
  17. https://www.youtube.com/watch?v=VoTHrhuOYVI
  18. https://www.youtube.com/watch?v=s6WT2otkLjM
  19. https://www.youtube.com/watch?v=Bw-YDbQybEE
  20. https://www.youtube.com/watch?v=flEk1hCQx7Y
  21. https://www.saradistribution.com/ibrahim-halil-baran.htm
  22. https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/160220193
  23. https://www.rudaw.net/turkish/interview/26112020
  24. https://www.instagram.com/ixbaran/
  25. https://bianet.org/haber/roboski-poem-used-in-internet-service-provider-ad-160672
  26. https://www.youtube.com/watch?v=xrP1zljwbPk
  27. https://www.youtube.com/watch?v=z3uyCYec6MQ
  28. https://en.wikipedia.org/wiki/İbrahim_Halil_Baran
  29. http://fba.bilkent.edu.tr/news-and-events/1000/
  30. https://www.academia.edu/44203298/Klasik_T%C3%BCrk_%C5%9Eiirinde_Su_Water_in_Classical_Turkish_Poetry
  31. https://eksisozluk.com/ibrahim-halil-baran–975640?p=3
  32. https://www.avestakitap.com/sular-divani
  33. https://en.wikipedia.org/wiki/Kurdistan_Freedom_Party
  34. https://en.tihv.org.tr/documentation/25-april-2024-hrft-documentation-center-daily-human-rights-report/
  35. https://en.wikipedia.org/wiki/Kurdistan_Workers’_Party
  36. https://kaosgldernegi.org/images/library/2019human-rights-of-lgbti-people-in-turkey-2018.pdf
  37. https://newlinesinstitute.org/political-systems/democratic-accountability-democratization-and-elections/turkeys-undead-pro-kurdish-political-parties-part-1-local-representation/
  38. https://www.rudaw.net/turkish/middleeast/turkey/280520167
  39. https://www.britannica.com/topic/Kurdistan-Workers-Party
  40. https://www.anayasa.gov.tr/media/8860/2022_selected_judgments.pdf
  41. https://thekurdishproject.org/history-and-culture/kurdish-nationalism/pkk-kurdistan-workers-party/
  42. https://www.karamek.com/kitap/1470/esmer-tenli-irmak-dusleri
  43. https://divandergisi.com/pdf/383.pdf
  44. https://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12619016/index.pdf
  45. https://60yil.metu.edu.tr/system/files/dokuman/50_years_in_graduate_education.pdf
  46. https://dergipark.org.tr/en/pub/tetkik/issue/91087/1591780
  47. https://www.kitantik.com/product/ESMER-TENLI-IRMAK-DUSLERI-IMZALI-ITHAFLI_1br9qfwknidiqa61ckg
  48. https://www.youtube.com/watch?v=ZZgVWJBpxQI
  49. https://1000kitap.com/yazar/ibrahim-halil-baran/resimleri
  50. https://kitap.ykykultur.com.tr/yazarlar/hilmi-yavuz
  51. https://www.pirtukakurdi.com/kategori/kurtce-siir-kitaplari
  52. https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_arrested_journalists_in_Turkey
  53. https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/7F5DD67BB425461386A705BF9ABEF463
  54. https://hakikatadalethafiza.org/sites/default/files/2023-01/power-sharing-and-decentralization-in-the-context-of-the-kurdish-issue-and-political-peace.pdf
  55. https://www.academia.edu/36370038/Beyond_Multiculturalism_Away_from_State_Oriented_Nationalism_Self_rule_through_Residential_Political_Communities_in_Kurdistan
  56. https://www.youtube.com/watch?v=NrZrXU4fu2Q
  57. https://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12607241/index.pdf
  58. https://www.youtube.com/watch?v=YK3NlinE4ac
  59. https://www.youtube.com/watch?v=0URkQGwfQOI
  60. https://repository.bilkent.edu.tr/bitstreams/6213f5e1-642d-4538-8879-a1092b6a8aac/download
  61. https://www.youtube.com/watch?v=1KCKAP2vquo