Lara Dizeyee

Lara Dizeyee (tam adı: Lara Homer Dizeyee), geleneksel Kürt kıyafetlerini uluslararası moda sahnesine taşıyan ilk Kürt tasarımcı olarak tarihe geçmiştir. Avusturya’nın Viyana şehrinde doğmuş olan Lara, ünlü Kürt sanatçı, şair, yazar ve şarkıcı Homer Dizeyee’nin kızıdır. Çok kültürlü bir geçmişe sahip olan tasarımcı, İngilizce, Kürtçe, Farsça, Arapça ve Almanca olmak üzere beş dil konuşmaktadır.¹²³⁴⁵

Eğitim Hayatı

Lara Dizeyee, Amerika Birleşik Devletleri’nde büyümüştür. Eğitimini Virginia eyaletinde bulunan George Mason Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü‘nde tamamlamıştır. Bu akademik geçmişi, onun küresel perspektifini şekillendirmede ve moda kariyerinde uluslararası platformlarda başarılı olmasında önemli rol oynamıştır.²⁶⁷¹

Profesyonel Kariyeri

Petrol ve Gaz Sektöründeki Kariyeri

Lara Dizeyee, moda tasarımına odaklanmadan önce 11 yılı aşkın bir süre boyunca Erbil’de petrol ve gaz uzmanı olarak çalışmıştır. Bu dönemde Irak American University in Sulaimani’de İnsan Kaynakları Direktörü pozisyonunda görev almıştır. Uzun yıllar Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin başkenti Erbil’de yaşamış ve çalışmıştır.⁸⁹¹²

Modaya Geçiş ve Moda Kariyeri

2022 yılının Nisan ayında, Lara Dizeyee gerçek tutkusu olan moda tasarımına yönelme kararı almıştır. “Hayalleri gerçeğe dönüştürme zamanı geldi” sözleriyle bu dönüm noktasını özetleyen tasarımcı, kendi marka çizgisi olan Kurdish Haute Couture by Lara Dizeyee, ⅃D design markasını kurmuştur.³¹⁰

Tasarım Felsefesi ve İlham Kaynakları

Kültürel Kökenler

Lara Dizeyee’nin tasarım felsefesinin merkezinde Kürt kültürünün zenginliğini ve derinliğini dünyaya tanıtma hedefi bulunmaktadır. Tasarımcı, büyükannesinin geleneksel Kürt kıyafetlerinden derin bir şekilde ilham aldığını belirtmektedir: “Büyükannemle saatlerce oturup onun eşsiz kıyafetlerini hayranlıkla izlediğimi hatırlıyorum. Her parça farklı bir desen ve renge sahipti”.²

Doğal İlham Kaynakları

Dizeyee’nin yaratıcılığını besleyen diğer önemli kaynak ise Kürdistan bölgesinin doğal güzellikleridir. Tasarımcı, “Kürdistan bölgesinin doğal güzelliklerinden, dağlarının yeşilliğinden ve renkli manzarasından” ilham aldığını ifade etmektedir. Bu doğal güzellikler, koleksiyonlarındaki canlı renklerde ve girift desenlerde kendini göstermektedir.²

Tasarım Yaklaşımı

Lara Dizeyee’nin her tasarımı bir hikayeye dayanmaktadır. “Her tasarımım bir hikayeden ilham alır, her biri isimlendirilerek bir hikayeye dayandırılır” diyen tasarımcı, her koleksiyonunu yaratıcı isimlerle adlandırmaktadır. Tasarımlarında lüks kumaşlar, detaylara verdiği önem ve geleneksel motiflerle modern dokunuşları harmanlama becerisini kullanmaktadır.³

Koleksiyonları ve Eserleri

Başlıca Koleksiyonlar

Lara Dizeyee’nin şimdiye kadar yarattığı başlıca koleksiyonları şunlardır:

1. Dream (Rüya) Koleksiyonu

İlk koleksiyonu olan Dream, tarihi Erbil Kalesi’nde çekilen fotoğraflarla tanıtılmıştır¹¹
Yılların emeği ve sevgisinin ürünü olarak nitelendirilen bu koleksiyon, tasarımcının moda dünyasına adımını simgelemektedir

2. Fire (Ateş) Koleksiyonu

Bu koleksiyon, İranlı yetkililer tarafından “uygunsuz kıyafet” giydiği gerekçesiyle tutuklanıp gözaltında öldürülen 22 yaşındaki Jîna Mahsa Amini’ye adanmıştır⁶¹
Aynı zamanda Rojhılat (Doğu Kürdistan) ve İran’da “Jin, Jiyan, Azadî” (Kadın, Yaşam, Özgürlük) sloganı ile gösteri yapan kadınlara da ithaf edilmiştir⁶
Koleksiyon içinde “Buki Şax, Nazdar Hyeran, Sebra Dila ve Jin, Jiyan Azadi û Jina Emini” isimli parçalar yer almaktadır⁶

3. Ocean (Okyanus) Koleksiyonu

Kişisel keşif yolculuğunu yansıtan bu koleksiyon, her parçasında derinlik, gizem ve güzellik barındırmaktadır¹¹
Ailesine ve Kürt mirasına gösterdiği saygının en net yansıması olarak nitelendirilen bir koleksiyondur

4. Milan Enchanted Koleksiyonu

2025 yılında Milano Moda Haftası için özel olarak hazırladığı 32 eşsiz parçadan oluşan koleksiyondur¹²¹³
Kasım 2024’ten itibaren geliştirmeye başladığı bu koleksiyonu sekiz ay boyunca hazırlamıştır

Zerya Koleksiyonu

ABD’nin Mısır Büyükelçisi Hero Mustafa Garg tarafından 2024 El Gouna Film Festivali’nde giyilen elbise, Lara Dizeyee’nin Zerya koleksiyonundan bir parçaydı. Bu durum, tasarımcının eserlerinin uluslararası diplomasi çevrelerinde de takdir gördüğünü göstermektedir.¹⁴

Uluslararası Tanınırlık ve Başarıları

Paris Fashion Week 2023

Lara Dizeyee, 2023 yılında Paris Moda Haftası’na davet edilen ilk Kürt tasarımcı unvanını kazanmıştır. 3-7 Temmuz 2023 tarihleri arasında düzenlenen Paris Haute Couture Week’te 30 tasarımını sergilemiştir. Defilesi babası Homer Dizeyee’nin müziği eşliğinde gerçekleştirilmiş ve büyük beğeni toplamıştır.⁴⁵¹⁵²

“Rüyam gerçek oldu. Kürt kültürümüzün ve güzel tasarımımızın dünya sahnesine çıkmasından ve Paris Moda Haftası’na katılmaktan gerçekten çok mutluyum” sözleriyle bu başarısını ifade etmiştir.¹⁵

Milano Fashion Week 2025

27 Eylül 2025 tarihinde Milano Moda Haftası’nda “Milan Enchanted” koleksiyonunu sergileyecek olan Lara Dizeyee, tarihi Palazzo Serbelloni‘de Fashion Week Studio tarafından organize edilen özel bir gösteride yer alacaktır. Bu gösteride 30 yeni ve eşsiz tasarımını sunacaktır.¹³¹⁶¹⁷

Prestijli Dergilerde Yer Alma

Lara Dizeyee’nin tasarımları ve başarısı şu prestijli yayınlarda yer almıştır:

Vogue Arabia¹⁸²
Forbes France¹⁹²⁰
Elle¹¹⁸
Harper’s Bazaar¹⁸¹
L’Officiel¹¹⁸
Madame Figaro¹⁸¹

Ödüller ve Unvanlar

Kürdistan Kültür Elçisi

Lara Dizeyee, Süleymaniye Üniversitesi tarafından kendisine verilen “Kürdistan Kültür Elçisi” unvanına sahiptir. Bu onursal unvan, Kürt kültürünü tanıtma konusundaki çabalarının ve elde ettiği başarıların tanınması amacıyla verilmiştir.³

Dizeyee bu unvan hakkında şunları söylemektedir: “Bu tanınma, sıkı çalışmamın ve Kürt mirasının güzelliğini küresel sahneye tanıtma konusundaki kararlılığımın kabul görmesi anlamına geliyor. Bu unvan beni, Kürt kültürünü dünyayla paylaşmaya ve başkalarının da kendi yollarını güvenle takip etmeleri için güç vermeye devam etmeye teşvik ediyor”.³

Aile ve Kişisel Yaşam

Babası Homer Dizeyee

Lara Dizeyee’nin babası Homer Dizeyee, Kürt kültüründe önemli bir yere sahip ünlü şair, yazar ve şarkıcıdır. Homer Dizeyee, kızının sadece müzik kariyeri yapmasını istese de, onun kendi alanında bir sanatçı olduğunu kabul etmekte ve başarısından büyük gurur duymaktadır.²¹⁵⁴

Homer Dizeyee bu konuda şunları ifade etmiştir: “Gerçek şu ki Lara’nın kendisi bir sanatçı. Çocukluğundan beri onun bir sanatçı olduğunu hissettim. Onun da güzel bir sesi var, ancak onun şarkı söylemesini ve benim gibi bir ses sanatçısı olmasını istiyordum. Lara’mın işini seviyorum çünkü çok hassas bir duyguya sahip ve gerçekten ne seçeceğini iyi biliyor”.⁵

Göç Hikayesi

Dizeyee ailesi, Lara’nın 12 yaşındayken Irak’taki Baas rejimi döneminde Homer Dizeyee’nin hayatının tehdit edilmesi nedeniyle Kürdistan’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etmek zorunda kalmıştır. Bu göç deneyimi, Lara’nın çok kültürlü kimliğinin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır.⁴

Sosyal ve Politik Duruş

Kadın Hakları Savunuculuğu

Lara Dizeyee, özellikle Kürt kadınlarının sesini duyurma ve güçlerini onurlandırma konusunda aktif bir duruş sergilemektedir. “Fire” koleksiyonunu Mahsa Jîna Amini’ye adaması, onun kadın hakları konusundaki hassasiyetini göstermektedir.²²¹

Kültürel Kimlik Savunuculuğu

Tasarımcı, “Kürt kültürünün barış, birlik ve özgürlük değerlerini simgeleyen parçalar” yaratmakta olduğunu belirtmektedir. Onun için moda sadece estetik bir alan değil, aynı zamanda kültürel direniş ve kimlik ifadesi aracıdır.²

Görüşleri ve Düşünceleri

Moda Felsefesi

Lara Dizeyee, moda yaklaşımını şöyle özetlemektedir: “Benim için moda asla yüzeysel bir uğraş olmamıştır. Bu, etrafımızdaki her şey çökerken kim olduğumuzu yeniden inşa etmenin, yeniden doğrulamanın bir yoludur”.¹²

Özgünlük Vurgusu

“Moda ve tasarım dünyasında başarının esas anahtarı özgün olmak” diyen Dizeyee, her tasarımının benzersiz olması gerektiğine inanmaktadır. “Dünyadan seçtiğim kumaşlar ve diğer malzemeler kullanarak tasarladığım her kostüm tekil ve kişiye özel olarak dikilmiştir. Her parça eşsizdir” sözleriyle bu yaklaşımını açıklamaktadır.²³⁸

Umut ve Sevgi Temelli Yaratım

“Tasarımlarımı umut ve sevgiyle yaratıyorum” diyen tasarımcı, eserlerinin “sevginin, gücün, güzelliğin ve umudun somut bir ifadesi” olduğunu belirtmektedir. Her tasarımının arkasında Kürdistan ve halkı için daha iyi bir gelecek umudu bulunmaktadır.⁴²

Ekonomik Boyut ve İş Modeli

Tasarım Fiyatları

Lara Dizeyee’nin haute couture tasarımları 7.000 ile 12.000 dolar arasında satışa sunulmaktadır. Bu fiyat aralığı, tasarımlarının lüks segment içinde konumlandığını ve uluslararası haute couture standartlarında olduğunu göstermektedir.⁴

Kullanılan Malzemeler

Tasarımlarında saten, ipek, kadife, dantel ve georgette gibi çok çeşitli lüks kumaşlar kullanmaktadır. Bu malzemeleri dünyanın çeşitli yerlerinden özenle seçmektedir.⁸⁴

Gelecek Planları ve Hedefleri

Kısa Vadeli Hedefler

2025 yılı Lara Dizeyee için oldukça yoğun geçecektir. Milano Moda Haftası’ndan sonra Ekim 2025’te Paris’te Shangri-La Hotel’de düzenlenecek Fashion Week Studio etkinliğinde yer alması planlanmaktadır.¹⁷

Uzun Vadeli Vizyonu

Tasarımcının temel hedefi, Kürt kültürünü ve kıyafetlerini daha geniş bir kitleye ulaştırmak ve bu sayede kültürel mirasın korunmasına katkıda bulunmaktır. Aynı zamanda tasarımlarını Amal Clooney, Angelina Jolie, Golshefte Farhani ve Aynur Doğan gibi ünlü isimlerin üzerinde görmek istemektedir.²

Önemi ve Etkileri

Kültürel Açıdan Önemi

Lara Dizeyee, geleneksel Kürt kıyafetlerini uluslararası sahneye taşıyan ilk Kürt tasarımcı olarak tarihi bir role sahiptir. Bu öncü konumu, Kürt kültürünün küresel tanınırlığına önemli katkılar sağlamaktadır.³²

Moda Endüstrisine Katkıları

Tasarımcının çalışmaları, moda endüstrisinde kültürel çeşitliliği artırmakta ve geleneksel motiflerle modern tasarımların nasıl harmanlayabileceği konusunda yeni perspektifler sunmaktadır.²⁴

Toplumsal Etkileri

Lara Dizeyee’nin başarısı, özellikle genç Kürt kadınları için bir rol model oluşturmaktadır. Kendisi bu konuda: “Umarım benim yolculuğum genç Kürt kızlarını büyük hayaller kurmaya, kendilerine inanmaya ve gökyüzünün gerçekten sınır olduğunu anlamaya ilham verir” demektedir.³

Sonuç

Lara Dizeyee, çok kültürlü geçmişi, güçlü eğitim altyapısı ve babası Homer Dizeyee’den aldığı sanatsal miras ile kendine özgü bir konuma sahiptir. Geleneksel Kürt kıyafetlerini modern haute couture standartlarında dünyaya tanıtan bu öncü tasarımcı, sadece bir moda tasarımcısı değil, aynı zamanda kültürel kimliğin korunması ve tanıtılması konusunda aktif rol oynayan bir kültür elçisidir.

Petrol ve gaz sektöründeki başarılı kariyerinden moda dünyasına geçişi, tutkusunu takip etmenin ve kültürel değerlerini ön plana çıkarmanın nasıl büyük başarılara yol açabileceğinin kanıtıdır. Paris ve Milano gibi dünyanın en prestijli moda başkentlerindeki başarıları, Kürt kültürünün evrensel estetik değerlerini ortaya koymaktadır.

Lara Dizeyee’nin hikayesi, kültürel kimlik, sanatsal ifade ve uluslararası başarının nasıl bir araya gelebileceğinin güçlü bir örneğidir. Onun çalışmaları, gelecek nesiller için hem bir ilham kaynağı hem de Kürt kültürel mirasının korunması açısından değerli bir katkıdır.

⁂

21.Yüzyıl, Başûr, Hewlêr (Erbil), Kültür, L, Moda, Sanat