Mehmet Emin Ekmen – KurdsWiki

Mehmet Emin Ekmen, 15 Mayıs 1975 tarihinde Batman’da dünyaya gelmiştir. Babası Hüseyin, annesi Fatma olan Ekmen, Batman’ın köklü ve saygın ailelerinden biri olan Ekmen ailesine mensuptur.¹²³⁴

Eğitim Hayatı

İlk, Orta ve Lise Eğitimi

Mehmet Emin Ekmen, ilk, orta ve lise eğitimini Batman’da tamamlamıştır.⁴

Lisans Eğitimi

1996 yılında Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi‘nden mezun olmuştur.³⁵

Yüksek Lisans

Yüksek lisansını aynı üniversitede, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı‘nda tamamlamıştır. Yüksek lisans tezi “1. Meşrutiyet Döneminde Siyasal Muhalefet” başlığını taşımaktadır. Bazı kaynaklarda tezinin “2. Abdülhamit Döneminde Siyasal Muhalefet” olduğu da belirtilmektedir.³⁴

Doktora

İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı‘nda doktora programına başlamış ve 2024 yılında tamamlamıştır. Doktora tezi “Ülke İçi Silahlı Çatışmalarda Arabuluculuk: Teori ve Pratik Arasında Uyum ve Çelişkiler” başlığını taşımaktadır. Tez danışmanı Doç. Dr. Galip Engin Şimşek’tir. Bu çalışma, ülke içi çatışmaların çözümünde arabuluculuk yöntemine odaklanmakta ve teorik literatür ile 16 uzmanla yapılan mülakatlar sonrasında akademi ile pratik arasındaki farklılıkları incelemektedir.⁶⁷⁴

Mesleki Kariyer

Avukatlık

Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olduktan sonra Batman Barosu‘na kayıtlı serbest avukat olarak çalışmaya başlamıştır.⁵¹³

Baroculuk ve İnsan Hakları Çalışmaları

Mehmet Emin Ekmen’in avukatlık kariyeri boyunca yürüttüğü önemli görevler şunlardır:

Batman Barosu Yönetim Kurulu Üyeliği²¹³
İnsan Hakları Komisyonu Başkanlığı¹²³
Kadın ve Çocuk Hakları Komisyonu Başkanlığı²¹³

Sivil Toplum Çalışmaları

Ekmen, avukatlık kariyerinin yanı sıra çeşitli sivil toplum kuruluşlarında aktif görevler üstlenmiştir:

Türkiye Erozyonla Mücadele ve Ağaçlandırma Vakfı (TEMA) Batman Temsilciliği¹²³
Batman Çevre Gönüllüleri Derneği Yöneticiliği²³¹
Günışığı Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığı³¹²
Herkes İçin Spor Federasyonu Batman Temsilciliği¹²³
Batman İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (Batman Mazlum-Der) Kurucu Üyeliği²³¹

Siyasi Kariyeri

AK Parti Dönemi (2007-2020)

#### Parti İçi Görevler

Batman Merkez İlçe Başkanlığı⁴³
Batman İl Başkanlığı⁴³
Merkez Disiplin Kurulu Üyeliği³⁴
Teşkilat Başkan Yardımcılığı⁴³
Diyarbakır Koordinatörlüğü³

#### Milletvekilliği

2007 yılında yapılan genel seçimlerde AK Parti‘den aday gösterilmiş ve TBMM 23. Dönem Batman Milletvekili seçilmiştir. Bu dönemde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde çeşitli komisyonlarda görev almıştır.¹⁴³

#### 2014 Yerel Seçimleri

30 Mart 2014 yerel seçimlerinde AK Parti Batman Büyükşehir Belediye Başkan Adayı olarak gösterilmiştir. Seçimde BDP adayı Sabri Özdemir’e karşı yarışmış ve %30,9 oy alarak ikinci olmuştur.⁸⁹

#### Akil İnsanlar Heyeti (2013)

3 Nisan 2013 tarihinde AK Parti hükümeti tarafından “Kürt meselesi”nin demokratik açılım ve çözüm süreci kapsamında kurulan Akil İnsanlar Heyeti‘nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi temsilcileri arasında yer almıştır. Bu heyette sekreter olarak görev yapmıştır. Güneydoğu grubu başkanı Yılmaz Ensaroğlu, başkan vekili Kezban Hatemi ile birlikte çalışmıştır. Heyet, bölgede kapsamlı ziyaretler gerçekleştirmiş ve hazırladığı raporla çözüm sürecine katkıda bulunmuştur.¹⁰¹¹¹²¹³³

DEVA Partisi Dönemi (2020-Devam Ediyor)

#### Kuruculuk

9 Mart 2020 tarihinde Ali Babacan tarafından kurulan Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA)‘nin kurucu üyeleri arasında yer almıştır. DEVA Partisi’nin A takımında görev alan Ekmen, partinin kuruluşundan itibaren üst düzey yönetimde bulunmaktadır.¹⁴¹⁵¹³

#### Parti İçi Görevler

DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı (2020-devam ediyor)¹⁶¹⁵¹⁷
Yerel Yönetimler ve Şehircilik Politikaları Başkanı¹⁸
Halkla İlişkiler Başkanlığı görevi de yürütmüştür¹⁹

#### 28. Dönem Milletvekilliği (2023-Devam Ediyor)

2023 Türkiye genel seçimlerinde DEVA Partisi, Millet İttifakı çatısı altında CHP listeleriinden adaylar göstermiştir. Mehmet Emin Ekmen, Mersin 3. sıra adayı olarak seçime girmiş ve TBMM 28. Dönem Mersin Milletvekili seçilmiştir.²⁰¹⁰¹

#### Saadet Partisi Geçişi ve Yeni Yol Grubu

27 Aralık 2024 tarihinde, Saadet Partisi’nin TBMM’deki grubunun düşmemesi için DEVA Partisi’nden Ertuğrul Kaya ile birlikte geçici olarak Saadet Partisi‘ne katılmıştır. Bu geçiş, üç partinin (DEVA, Gelecek, Saadet) oluşturacağı “çatı parti” çalışmaları tamamlanana kadar geçici bir hamledir.²¹²²¹

13 Ocak 2025 tarihinde üç partinin oluşturduğu Yeni Yol Partisi resmen kurulmuş ve TBMM’de grup oluşturmuştur. Bu grupta:²³²⁴

Bülent Kaya – Grup Başkanı
Mehmet Emin Ekmen – Grup Başkanvekili²⁵²⁶²³
Selçuk Özdağ – Grup Başkanvekili²³

#### Komisyon Çalışmaları

2025 yılında PKK’nın silah bırakması sürecine ilişkin çalışmaların yürütüleceği Millî Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu‘nda Yeni Yol Partisi adına üye olarak görev almaktadır. Komisyonda Bülent Kaya ve Mustafa Bilici ile birlikte çalışmaktadır.²⁶¹⁶²⁵

Ailesi ve Soyağacı

Ekmen Ailesi

Mehmet Emin Ekmen, Batman’ın en köklü ve eğitimli ailelerinden biri olan Ekmen ailesine mensuptur. Aile, kökleri 600-650 yıl öncesine dayanan köklü bir geçmişe sahiptir.²⁷²⁸¹

#### Ailenin Tarihi Kökenleri

Ekmen ailesi, Tatvan’a bağlı Por köyünde yaşamış olan Şeyh Hüseyin‘den gelmektedir. Şeyh Hüseyin ve ailesi, Osmanlı padişahlarının takdir ve lütuflarına layık görülmüştür. Osmanlı Sultanı Abdülaziz tarafından aile için düzenlenen fermanda aileye özel ayrıcalıklar tanınmıştır. Bu fermana göre, Şeyh Hüseyin’in kökeni Hz. Ebubekir‘e dayanmaktadır.²⁸¹

Aile tahminen 1700’lü yıllarda Gercüş halkının daveti üzerine Gercüş’e yerleşerek idareyi elde etmiştir. Ekmen ailesi, büyük dede Hasan Şemdin‘in ağalığı ile bölgede istikrar unsuru olmuş ve saygın bir aile olarak günümüze kadar gelmiştir.²⁸¹

#### Ailenin Özellikleri

Ekmen ailesi, bölgedeki diğer ailelerin sahip olduğu gibi geniş arazilere dayalı ekonomik büyüklüğe sahip değildir. Ailenin gücü toprak ağalığı veya koruculuk benzeri silahlı bir güce değil, nüfuslarına ve eğitimli insan sayısının fazlalığına dayanmaktadır.²⁷²⁸¹

#### Tanınmış Aile Üyeleri

Ekmen ailesinden Türkiye’nin siyaset, bürokrasi ve akademi dünyasında pek çok tanınmış isim çıkmıştır:

Mehmet Şimşek (Hazine ve Maliye Bakanı) – Ekmen ailesinin bir kolu²⁹²⁸
Şemsettin Ekmen – Cumhuriyet’in ilk hakimlerinden, 1942’de Mardin milletvekili²⁷
Zekiye Ekmen Midyat – 1956-1960 yılları arasında Midyat Belediye Başkanlığı yapmış, “Hükümet Kadın” filmine ilham kaynağı olmuştur²⁷
Zeki Ekmen – Batman Barosu’nun kurucu başkanı³⁰

Aile bireyleri Ekmen, Zorluoğlu, Şemdinoğlu, Güven, Süer, Turan, Şimşek, Işık, Şavir ve İskenderoğlu soyadlarını taşımaktadır. Ailenin yaklaşık 10.000 kişilik nüfusu bulunmaktadır.²⁸

Özel Hayatı

Mehmet Emin Ekmen evli ve üç çocuk babasıdır. Çocuklarının isimleri Bedirhan, Nurşin Rana ve Ömer Faruk‘tur. Bazı kaynaklarda iki çocuk babası olduğu da belirtilmektedir.²⁴¹³

Akademik ve Entelektüel Çalışmaları

Doktora Tezi

Mehmet Emin Ekmen’in 2024 yılında tamamladığı doktora tezi, çatışma çözümü alanında önemli bir akademik katkıdır. Tez, ülke içi çatışmaların çözümünde arabuluculuk yöntemini teorik ve pratik boyutlarıyla ele almakta, akademik literatür taraması ve 16 uzmanla yapılan mülakatlar sonrasında teori ile pratik arasındaki uyum ve çelişkileri ortaya koymaktadır.⁷⁶

Uluslararası Konferanslar

Ekmen, çatışma çözümü konusunda uluslararası düzeyde de çalışmalar yürütmektedir:

İngiltere Parlamentosu’nda Center for Turkey Studies (CEFTUS) bünyesinde “Çatışma Çözümüne İlişkin Yasal ve Politik Çerçeveler” başlıklı sunum gerçekleştirmiştir.³¹³²
Türkiye’nin geçmişteki çözüm süreçlerini değerlendirmiş, mevcut sürecin atipikliğine dikkat çekmiştir.³³³¹

Akademik Makaleler ve Yayınlar

Çatışma çözümü, insan hakları ve demokratikleşme konularında çeşitli akademik çalışmalara imza atmıştır.³⁴³⁵⁶

Siyasi Görüşleri ve İdeolojik Duruşu

Temel Haklar ve Özgürlükler

Mehmet Emin Ekmen, kariyeri boyunca insan hakları, temel hak ve özgürlükler ve demokratikleşme konularında tutarlı bir çizgi izlemiştir.¹⁷³⁶³⁷

Kürt Meselesi ve Çözüm Süreci

Ekmen, Kürt meselesi konusunda oldukça net ve reformist bir yaklaşım sergilemektedir:

Anayasal vatandaşlık tanımının yeniden düzenlenmesi³⁶¹⁷
Ana dil hakkının eğitim dahil bütün alanlarda güçlendirilmesi¹⁷³⁶
Yerel yönetimlerin güçlendirilmesi³⁶¹⁷
Çatışma çözümü yöntemlerinin terörün sonlandırılmasında önemli bir araç olarak görülmesi³⁸¹⁷

DEVA Partisi’nin 2020 yılında yayınlanan kuruluş programında ve 2022’de açıklanan “Temel İnsan Hakları Eylem Planı”nda bu ilkeler yer almıştır. Ekmen, “Partimizin bu konudaki tutumu, başka hiçbir siyasi partide olmayan berrak bir duruşa sahiptir” ifadesini kullanmaktadır.³³¹⁷³⁶

2024-2025 Çözüm Süreci

2024 yılında MHP lideri Devlet Bahçeli’nin başlattığı yeni çözüm sürecine DEVA Partisi ve Mehmet Emin Ekmen destek vermektedir. Ancak Ekmen, bu süreci “atipik” olarak nitelendirmekte ve 2013 sürecinden farklılıklarına dikkat çekmektedir:¹²³⁹⁴⁰¹⁰³¹

2013 süreci toplumsal açıdan daha kapsayıcıydı³⁹¹²
Mevcut süreç daha çok liderlerin ve sınırlı sayıda elitin mutabakatıyla ilerlemektedir¹²³⁹
TBMM’nin sürece daha aktif katılması gerektiğini savunmaktadır⁴¹⁴²

Demokrasi ve Anayasa Reformu

Ekmen, Türkiye’nin demokratik dönüşümü için anayasa değişikliğini ve siyasal reformları şart görmektedir. TBMM’nin bu süreçte merkezi rol oynaması gerektiğini vurgulamaktadır.³⁷⁴³⁴⁴⁴²⁴¹

Liberal Muhafazakarlık

DEVA Partisi’nin genel olarak liberal muhafazakâr bir çizgide olduğu değerlendirilmektedir. Parti, 2002 dönemindeki AK Parti’yi hatırlatan bir yaklaşım sergilemektedir.¹⁴

Öne Çıktığı Konular

İnsan Hakları Savunuculuğu

Mehmet Emin Ekmen, meslek hayatı boyunca insan hakları ihlalleriyle mücadelede aktif rol almıştır. Batman Barosu’nda görev yaptığı dönemde bölgede yaşanan yoğun insan hakları ihlalleri ve işkence olaylarının takipçisi olmuştur.³⁰

Çatışma Çözümü Uzmanlığı

Doktora tezi ve akademik çalışmalarıyla çatışma çözümü alanında uzmanlaşmıştır. Türkiye’nin çözüm süreçlerini teorik ve pratik açıdan değerlendiren nadir isimlerden biridir.³⁵⁶⁷³¹

TBMM’de Aktif Parlamenterlik

Dönem milletvekili olarak TBMM Genel Kurulu’nda aktif bir şekilde söz almakta, ekonomi, yargı, insan hakları ve barış süreci gibi konularda iktidarı eleştirmekte ve muhalefet yapısına katkıda bulunmaktadır.⁴⁵⁴⁶⁴⁷⁴⁸⁴⁹⁴¹

Sivil Toplum Deneyimi

Siyasete girmeden önce uzun yıllar sivil toplumda aktif olarak çalışmış, çevre, insan hakları, kadın ve çocuk hakları gibi alanlarda öncü projeler yürütmüştür.¹²³

Önemi ve Etkileri

Bölgesel Siyasetteki Rolü

Mehmet Emin Ekmen, Güneydoğu Anadolu bölgesinde köklü bir aileden gelmesi ve hem AK Parti hem de DEVA Partisi’nde üst düzey görevler üstlenmesiyle bölgesel siyasette önemli bir figürdür.⁴⁰³⁶²⁸

Sağ Siyasette Kürt Meselesi Temsilcisi

Kendisi, “hayatı boyunca sağ seçmene Kürt sorununu anlatmaya çalışmış” bir siyasetçi olarak tanımlanmaktadır. Bu özelliği, onu Türk siyasetinde nadir bir konuma yerleştirmektedir.¹⁶

Barış Süreçlerinde Aktif Rol

Hem 2013’teki Akil İnsanlar Heyeti’nde hem de 2025’teki Millî Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nda görev alarak Türkiye’nin en kritik iki barış sürecine doğrudan katkıda bulunmuştur.¹¹¹³²⁵²⁶

Akademik ve Pratik Köprü

Hem akademik çalışmalarıyla hem de siyasi pratiğiyle, teorik bilgi ile saha deneyimini birleştiren bir siyasetçi-akademisyen profili çizmektedir.⁶⁷³¹

Medya Görünürlüğü

TV programlarına sık sık katılan Ekmen, güncel siyasi gelişmeleri analiz etmekte ve kamuoyunu bilgilendirmektedir.⁵⁰⁵¹⁴⁸¹⁰¹⁶

Tartışmalar ve Eleştiriler

Parti Değiştirmesi

AK Parti’den DEVA Partisi’ne geçişi, bazı çevrelerce eleştirilmiştir. Ancak Ekmen, bu kararını demokratik ilkeler ve özgürlükler konusundaki görüş ayrılığıyla açıklamaktadır.¹⁵¹⁴

2023 Seçimlerinde CHP Listelerinden Aday Olması

DEVA Partisi’nden olmasına rağmen CHP listelerinden aday gösterilmesi ve milletvekili seçilmesi, bazı kesimlerce tartışma konusu olmuştur. Bu durum, Millet İttifakı’nın seçim stratejisinin bir parçasıdır.²⁰¹⁴

Saadet Partisi’ne Geçici Geçiş

2024 yılı sonunda Saadet Partisi’ne geçmesi, kimi çevrelerde “taktikal bir hamle” olarak değerlendirilmiş olsa da, bu hareketin demokratik muhalefeti güçlendirmek amacıyla yapıldığı belirtilmiştir.²²⁵²²¹

Dil Becerileri

Mehmet Emin Ekmen, orta düzeyde İngilizce bilmektedir.⁵²³

⁂