❮ Geri

Rewşan Çeliker

Erken Yaşamı ve Eğitimi
Rewşan Çeliker (Kürtçe: ڕەوشان چەلیکەر), 11 Eylül 1980 tarihinde Türkiye’nin Bitlis iline bağlı Tatvan ilçesinde doğmuştur[3]. Kökeni Kürt olan sanatçı, genç yaşta müziğe ilgi duymaya başlamıştır. İstanbul’da Pera Güzel Sanatlar Akademisi’nde Keman-Viyola Bölümü’nden mezun olmuş; bunun yanı sıra drama terapisi (PDR) ve oyunculuk üzerine eğitim almış, oyunculuk alanında yüksek lisans derecesi elde etmiştir[2]. Müzik eğitimi sadece keman ve viyola ile sınırlı kalmamış, vokal ve ukulele gibi farklı enstrümanlarda da ustalaşmıştır.

Müzik ve Sanat Kariyeri
Rewşan, profesyonel müzik kariyerine 2017 yılında başlamıştır. İstanbul Film Müzikleri Orkestrası ve Horizon grubu ile viyola sanatçısı ve vokalist olarak çalışan sanatçı, 2018 yılı itibarıyla solo kariyerine yönelmiştir[2]. Özellikle Kürt kültürüne ait unutulmaya yüz tutmuş şarkıları yeniden yorumlaması ve halk müziği repertuarına katkıları ile büyük beğeni toplamıştır. Repertuarı, Erivan ve Bağdat Radyosu’nda derlenen Kürt müzik arşivlerinden ve Ermeni besteci Gomidas Vartabed’in eserlerinden derlemeler içermektedir[2].

İlk albümü **”Ax Lê Wesê” (2018)** ile dikkat çeken Rewşan, sonraki yıllarda kendi besteleri ve derlemeleriyle uluslararası müzik sahnesinde önemli bir yer edinmiştir. 2020 yılında çıkardığı **”Tov (Tohum)”** albümü, hem geçmişten hem de günümüzden besteleri bir araya getirerek dünya müzik listelerinde başarılı bir çıkış yapmıştır[1][2]. Diğer önemli çalışmaları arasında 2022 ve 2023 yıllarında çıkardığı “Live Session” albüm serileri bulunmaktadır. Bu albümler, canlı performans kayıtlarından oluşmuş ve milyonlarca dinleyiciye ulaşmıştır[1][4].

Sanatçının son dönemdeki projeleri arasında 2024 yılında çıkardığı **”Hinar”** albümü de yer almaktadır. 2023 yılında gerçekleştirdiği Avrupa turnesinde Rotterdam, Bern, Köln, Essen ve Frankfurt gibi şehirlerde kapalı gişe konserler vermiştir[1][4].

Kültürel ve Belgesel Çalışmaları
Rewşan Çeliker, Kürt kültürünün korunmasına ve tanıtılmasına büyük önem veren bir sanatçıdır. Özellikle Kürt dengbêjlik geleneğine odaklanarak, kadın dengbêjlerin hikayelerini ve eserlerini belgelemiştir. “Dengên Bakur (Kuzeyin Sesleri)” adlı belgesel serisiyle, Kürt kadınlarının sözlü geleneği ve kültürel hafızasına ışık tutmuştur[2][5].

2014 yılında, kadın dengbêjlerin tarihine yönelik bir araştırma başlatan Çeliker, bu süreçte Ayşa Şan ve Meryem Xan gibi isimlerin yanı sıra 1965’te Ahmet Aras’ın kitabında yer alan Gûlê’nin hikayesini incelemiştir. Kürt müzik geleneğinde önemli bir yere sahip olan bu kadınların ilham verici yaşamlarını araştırarak, Kürt müziğinin geçmişini ve bugününü birleştiren bir köprü kurmuştur[5].

Dil ve Kültürel Çeşitliliği
Rewşan Çeliker, anadili olan Kürtçe’nin yanı sıra Türkçe ve İngilizce de konuşmaktadır[7]. Çalışmalarında Kürt müziğini modern bir yaklaşımla yeniden yorumlayarak, antik Kürt kültürü ile çağdaş müzik arasında bir köprü kurmuştur. Konserlerinde dinleyicilerini geçmişten günümüze uzanan bir zaman yolculuğuna çıkarmaktadır[4].

Diskografi
Rewşan Çeliker’in müzik çalışmaları şu şekilde sıralanabilir:
– Ax Lê Wesê (Oh Wesila) – Albüm (2018)
– Tov (The Seed) – Albüm (2020)
– Live Session Vol. 1 – Albüm (2023)
– Live Session Vol. 2 – Albüm (2024)
– Hinar – Albüm (2024)
– Şeşê Sibê – Single (2025)
– Kirasê Te ve diğer birçok tekli çalışması[1][2][4].

Görüşleri ve Etkileri
Rewşan, müzikle toplumsal hafızayı ve kültürel zenginlikleri yaşatma misyonunu üstlenmektedir. Özellikle Kürt kadın müzisyenlerin geçmişte yaşadığı zorluklara dikkat çekerek, kültürel hafızayı canlı tutma amacını taşımaktadır[5]. Sanatçının bu çabaları, pek çok dinleyici ve eleştirmen tarafından takdir edilmektedir.

Sonuç
Rewşan Çeliker, müziği ve belgesel çalışmalarıyla bir yandan Kürt kültürünü korurken, bir yandan da evrensel müzik sahnesinde özgün bir köşe kazanan bir sanatçıdır. Gerek sahnedeki performansları gerekse kültürel mirasa olan katkıları, onun hem yerel hem de uluslararası müzik dünyasında önemli bir figür haline gelmesini sağlamıştır.

Kaynaklar

, , , ,