Sabat İslambouli (1867-1941), Suriye’nin ilk lisanslı kadın doktoru ve Ortadoğu’da tıp eğitimi alan öncü kadınlardan biri olarak tarihe geçmiştir. Kürt-Yahudi kökenli bir ailede Şam’da doğan İslambouli, 19. yüzyılın toplumsal normlarını yıkarak tıp alanında eğitim almış ve mesleğini icra etmiştir.
Erken Yaşamı ve Aile Kökeni
– 1867’de Osmanlı İmparatorluğu’na bağlı Şam’da dünyaya geldi [1][2][4].
– Kürt asıllı Yahudi bir ailenin mensubuydu, ailesinin ekonomik olarak varlıklı olduğu biliniyor [2][6].
– İsminin telaffuzu (Sabat/Thabat) ve soyadı (Islambouli/Islambooly) kaynaklarda farklı varyasyonlarla geçmektedir [1][3][4].
Eğitim Hayatı
– Tıp eğitimi için 1885’te ABD’ye gitti [4][6].
– Kadınlar için dünyanın ilk tıp okullarından biri olan Pennsylvania Kadın Tıp Koleji’nde eğitim gördü [1][4][6].
– 1890’da mezun oldu ve “Doktor Tıp” (M.D.) derecesi alarak Suriye’nin ilk kadın doktoru unvanını kazandı [1][4][6].
– Eğitimi sırasında kimya, anatomi ve jinekoloji üzerine odaklandı [4][6].
Kariyeri ve Mesleki Hayatı
– Mezuniyet sonrası Şam’a dönerek hekimlik yapmaya başladı, ancak bu döneme ait kayıtlar sınırlı [2][4].
– 1919’da Kahire’ye taşındı ve Mısır Hemşirelik İdaresi’nde hemşire olarak çalıştı [1][2][6].
– 1926’ya kadar Kahire’de kaldığı bilinmekle birlikte, sonraki yıllarda izi kayboldu [2][4].
– Geleneksel tedavi yöntemlerinin yaygın olduğu bir dönemde Batı tıbbını uyguladı [2][6].
Toplumsal Zorluklar ve Mirası
– Kadınların eğitim almasının “histeriye yol açacağı” yönündeki yaygın inanca rağmen mücadele etti [2][6].
– 1885’te Hindistanlı Anandibai Joshi ve Japon Keiko Okami ile çekilen fotoğrafı, erken dönem kadın doktorların küresel dayanışmasını simgeler [5][6].
– Suriye ve Arap dünyasında kadınların tıp alanındaki öncülerinden kabul edilir [3][4][6].
– 1941’de Kahire’de vefat etti, torunlarının Kanada’da yaşadığı belirtiliyor [2][4].
Tarihsel Önemi
– Osmanlı coğrafyasında modern tıp eğitimi alan ilk Müslüman olmayan kadınlardandı.
– Kadınların eğitim ve meslek hayatına katılımına dair önyargıları kırmasıyla feminist tarih açısından önem taşır [2][6].
– 2022’de Rûdaw haber sitesi tarafından “küresel tıp tarihinin unutulan öncüleri” arasında gösterildi [4].
Kaynaklarda doğum yeri, mezuniyet sonrası faaliyetleri ve aile geçmişine dair tutarsızlıklar bulunsa da, İslambouli’nin Ortadoğu’da kadınların tıp alanında varlık göstermesinin sembol isimlerinden biri olduğu tüm belgelerde vurgulanmaktadır [1][2][4][6].
Kaynaklar
- [1] https://kids.kiddle.co/Sabat_Islambouli
- [2] https://www.upliftingsyrianwomen.org/sabat-islambouli-a-woman-of-history/
- [3] https://www.wikidata.org/wiki/Q41834942
- [4] https://www.rudaw.net/english/people-places/03062022
- [5] https://japan-forward.com/the-pioneering-women-who-became-the-first-licensed-female-doctors-in-their-countries/
- [6] https://elementarymydearmd.com/2023/05/03/emd-executive-blog-post-27/