Serhado – Serhad Ayaz

Serhad Ayaz, sahne adıyla Serhado, 15 Aralık 1984 tarihinde İsveç’in başkenti Stockholm’de dünyaya gelmiştir. Ailesi, Mardin’in Midyat ilçesine bağlı Halax (Helex) köyünden köken almaktadır. Serhado’nun ailesi, 1970’li yılların başından beri İsveç’te yaşamaktadır.¹²³⁴⁵

Aile ve Erken Yaşam

Serhado, Stockholm’de Sollentuna semtinde annesi ve kardeşleriyle birlikte büyümüştür. Babası, Brüksel’de bulunan Med TV‘de çalışmaktaydı. Bu nedenle babasını çok az görmüş olan Serhado, küçük yaşta babasını kaybetmiştir.²⁶³⁵⁷¹

Hip-Hop ile Tanışma

Serhado’nun müzikle tanışması, çocukluğunda yaşadığı ilginç bir anekdotla başlamıştır. 6-7 yaşlarındayken akrabalarından birinin müzik mağazasını ziyaret ettiğinde, üzerinde elbiselerini ters giymiş iki hip-hop sanatçısının bulunduğu bir albüm kapağı dikkatini çekmiştir. Bu albüm Kris Kros grubuna aitti ve Serhado’nun hip-hop müziğiyle tanışmasına vesile olmuştur.³⁸¹²

Müzikal Kariyer ve Gelişim

Erken Dönem Müzikal Deneyimleri

13 yaşında hip-hop müzik yapmaya karar veren Serhado, başlangıçta Kürtçe söylemeyi başaramayacağından korkarak İsveççe şarkılar yazmaya başlamıştır. Zamanla bu korkusunu yenerek kendi ana dili olan Kürtçe ile şarkı sözleri yazmaya ve söylemeye başlamıştır.⁸¹²³

Dil Zorluklarının Aşılması

Kürtçe hip-hop yapmanın getirdiği dil zorlukları konusunda Serhado şunları ifade etmiştir:

> “Başladığımda beni en çok zorlayan tabii ki bu tarzı Kürtçe söylemem oldu. İlk albümde bu sıkıntıyı çokça yaşadım. İlk önceleri İsveççe düşünüp, Kürtçe yazıyordum şarkıları. Bu yüzden de yanımda sözlük taşıyordum”.⁸

Albümler ve Diskografi

“Xewna Jiyan” (2007) – İlk Albüm

Serhado’nun ilk albümü olan “Xewna Jiyan” (Hayat Rüyası), Mart 2007’de yayınlanmıştır. Bu albüm, Kürtçe’de yayınlanan ilk hip-hop albümü olma özelliğini taşımaktadır. Albümde yer alan 12 şarkının tüm sözleri Serhado’ya aittir.⁵⁷¹²³⁸

Albümde yer alan şarkılar:

Vêxistin
Xewna Jiyan (Hesen Şerif ile düet)
Ev Çi Ye?
Lo Dilo (Beyto Can ile düet)
Yadê
Nabînim (Xelya ile düet)
Ez Hatim
Şerê Hundirê Min (Xêro Abbas ile düet)
Çima Çima?
Xerîbîyê (Dilava ile düet)
Gulên Gulistanê (Sidar ile düet)
Dilan⁶⁹¹⁰

İşbirlikleri ve Düetler

İlk albümünde tanınmış Kürt sanatçılardan Xero Abbas, Beytocan, Hesen Şerif, Xeliya Şeker, Dilava Bingöl ve Sidar Yiğit ile düetler yapmıştır.¹⁶³⁸

Sonraki Albümler

Tam diskografi:

Xewna Jiyan (Hip Hop Bi Kurdi) (2007)
Xeyala Evîn (2009)
Bihuşta Xeyalan (2013)
Hêvî (2020)
Ax (2020/2021)
Robîn (2021)¹¹¹²¹³¹⁴⁸

Öne Çıkan Şarkılar ve Önemi

“Lo Dilo” – Kültürel Etki

“Lo Dilo” adlı şarkısı, Kürt toplumunda büyük yankı uyandırmıştır. Şarkının sözleri orijinal olarak Beytocan‘a ait olmakla birlikte, Serhado’nun hip-hop yorumu ile geniş kitlelere ulaşmıştır. “Lo Dilo” Kürtçe’de “hey gönül!” anlamına gelmektedir.¹⁵⁷¹⁶¹⁷

“Ez Kurdistan İm” – Politik Mesaj

Bu şarkı, Serhado’nun en politik eserlerinden biridir ve Kürt kimliğini güçlü bir şekilde vurgular. Şarkıda Süleyman Alpdoğan adlı PKK gerillasının sesi de kullanılmıştır.¹⁸⁷¹⁹

“Keçen Kurdan” Yorumu

Dünyaca ünlü Kürt klasik müziğinin usta ismi M. Şexo‘nun “Keçen Kurdan” adlı şarkısını hip-hop ile ustaca harmanlayarak özgün bir yorum getirmiştir.³¹⁸

Politik Duruş ve Sosyal Etki

Politik Mesajlar

Serhado, şarkılarında Kürt halkının yaşadığı zorluklara, özgürlük mücadelesine ve sosyal adaletsizliklere değinmektedir. Kendi sözleriyle:

> “Şarkı sözlerim gönlümden ve aklımdan geçenleri ifade ediyor. Bunlar aşk, yaşam ve mücadele içerikli sözlerdir”.²¹³

Türkiye’deki Siyasi Sorunlar

Serhado’nun Türkiye’de performans sergilememesi bazen sorun teşkil etmiştir. 2014 yılında Türk hükümeti tarafından politik bir tehdit olarak görülmüş ve tutuklanmıştır. Batman’dan Antalya’ya seyahat ederken polis ekipleri tarafından gözaltına alınmış, Siirt’teki bir soruşturma nedeniyle ifadesi alındıktan sonra serbest bırakılmıştır.⁴²⁰⁵

“Lo Dilo” Video Krizi

“Lo Dilo” müzik videosu, Kürt televizyonlarında ilk gösterildiğinde büyük tartışmalara neden olmuştur. Video, Diyarbakır’ın arka sokaklarında çekilmiş olup, politik içeriği nedeniyle tartışmalı bulunmuştur.⁷

Müzikal Stil ve Yenilikçilik

Dengbêj Geleneği ile Hip-Hop’un Buluşması

Serhado, müziğinin Dengbêj geleneğinden etkilendiğini belirtmektedir. Bu konuda şunları söylemiştir:⁷

> “Rap müziğinin Dengbêj’den etkilendiğine inanıyoruz – bu binlerce yıl öncesine dayanan gerçekten eski bir gelenek. Bir saatlikten fazla olan dengbêj şarkıları var – bazıları üç gün sürer”.⁷

Çok Dilli Yaklaşım

Serhado, farklı dillerde şarkılar yazmış ve uluslararası bir yaklaşım benimsemiştir. Müzik videolarında İngilizce, Arapça, Farsça ve Türkçe altyazılar kullanmıştır.¹⁹

Toplumsal ve Kültürel Etki

Genç Kuşak Üzerindeki Etkisi

Pîroz isimli bir Kürt rap sanatçısı, Serhado’nun etkisi hakkında şunları söylemiştir:

> “Serhado’dan çok etkilenmişimdir. Çünkü rap yapmak istiyordum, ama hangi dilde rap yapacağıma karar veremiyordum. Ta ki Serhado’nun Xevna Jiyan albümüne kadar. Serhado’dan sonra ‘benim olayım Kürtçe rap’ dedim”.¹⁵

Kürt Hip-Hop’unun Öncüsü

Serhado, Kürtçe hip-hop’un ilk temsilcilerinden biri olarak kabul edilmektedir. Onun başarısı sayesinde Kürt toplumunda hip-hop müzik türü daha çok kabul görmeye başlamıştır.²⁰⁴⁷

Uluslararası Tanınırlık ve Performanslar

Dünya Çapında Konserler

Serhado, dünya genelinde Kürt diasporasının yoğun olduğu bölgelerde konserler vermiştir. Özellikle Irak Kürdistan Bölgesi’ndeki mülteci kamplarında verdiği konserler büyük ilgi görmüştür.²¹⁷

Spotify ve Dijital Platformlardaki Başarısı

Spotify’da 146.539 aylık dinleyiciye sahip olan Serhado’nun en popüler şarkıları şunlardır:

“Gulen Gulistane – Digel Sidar” (4.300.345 dinlenme)
“Ez Kurdistan İm – Digel Zozan Zudem” (3.134.437 dinlenme)
“Ax” (3.128.048 dinlenme)
“Lo Dilo – Digel Beyto Can” (2.807.404 dinlenme)²¹

Sosyal Medya ve Dijital Varlık

Serhado, sosyal medya platformlarında aktif olarak bulunmakta ve hayranlarıyla düzenli olarak iletişim kurmaktadır. YouTube, Instagram ve Facebook hesapları üzerinden müzik videolarını ve güncel gelişmeleri paylaşmaktadır.

İşbirlikleri ve Özel Projeler

Amedspor İçin Özel Şarkı

Serhado, Kürt şarkıcı Şehrîban Kurdî ile birlikte Diyarbakır’da faaliyet gösteren Amedspor futbol takımı için özel bir şarkı yapmıştır.²²⁴

Çeşitli Sanatçılarla Düetler

Kariyeri boyunca birçok Kürt sanatçısıyla işbirliği yapan Serhado, özellikle Sîmyager, Hediye ve Dj Mo-Mat gibi isimlerle çalışmıştır.²³²⁴

Edebi ve Şiirsel Çalışmalar

Serhado, müzik kariyerinin yanı sıra Cegerxwîn’in şiirlerinden seçmeler yaparak müzikal adaptasyonlar da gerçekleştirmiştir. Bu çalışmalar, Kürt edebiyatının müzikal yorumlarını içermektedir.²⁵²⁴

Teknolojik Yenilikler ve Prodüksiyon

Prodüktörler ve İşbirlikleri

Serhado’nun albümlerinde Can Canatan, Hakan Akay, Mehmud Berazi, K.O.B. ve Bogdan Ioan gibi prodüktörler yer almıştır. Bu işbirlikleri, müziğinin profesyonel kalitesinin artmasına katkı sağlamıştır.²⁶²⁷²⁸

Görsel Sanatlar ve Video Klipleri

Müzik videolarında Delawer Omar ve Hebûn Yazıcı gibi görsel sanatçılarla çalışan Serhado, videolarında güçlü görsel anlatımlar kullanmıştır.²⁷

Eleştiriler ve Tartışmalar

Politik İçerik Tartışmaları

Serhado’nun şarkılarındaki politik içerik, zaman zaman tartışmalara neden olmuştur. Özellikle Abdullah Öcalan‘a atıflar içeren şarkıları nedeniyle eleştiriler almıştır.²⁰⁷

Dil ve Kimlik Tartışmaları

Kürtçe hip-hop yapması konusunda bazı çevrelerde tepkiler olsa da, Serhado bu konudaki duruşunu şöyle açıklamıştır:

> “Ben dilimizin her alanda kullanılmasını istiyorum”.⁶

Miras ve Gelecek Nesillere Etkisi

Yeni Nesil Kürt Rapçilerine İlham

Serhado, Tolhildan, Bertal Ari, Delil Tofan gibi yeni nesil Kürt rap sanatçılarına ilham kaynağı olmuştur. Bu sanatçılar, Serhado’nun açtığı yolda ilerleyerek Kürtçe hip-hop’u geliştirmeye devam etmektedirler.²⁹

Kürt Müzik Endüstrisi Üzerindeki Etkisi

Serhado’nun başarısı, Kom Müzik, Deutsch-Kurdisches Kulturinstitut gibi müzik şirketlerinin Kürtçe hip-hop projelerine yatırım yapmalarını teşvik etmiştir.⁹¹³²⁸

Kişisel Görüşler ve Felsefe

Serhado, müziği hakkında şunları söylemiştir:

> “Her kes li gorî xwe têkoşînê dike, ez jî bi rêya muzîkê têkoşînê dikim” (Herkes kendi yöntemiyle mücadele eder, ben de müzik yoluyla mücadele ediyorum).⁴

> “Ez hêvîdar im ku muzîka min dê bi dilê we be û kêfxwesîyê bide we” (Umarım müziğim sizin hoşunuza gider ve size keyif verir).²

Güncel Durum ve Yakın Gelecek Planları

Serhado, 2020’li yıllarda da aktif olarak müzik üretmeye devam etmektedir. 2025 yılında çeşitli sanatçılarla işbirlikleri yaparak yeni projeler geliştirmektedir.²⁴

Sonuç: Serhado’nun Kürt Kültüründeki Yeri

Serhado, Kürtçe hip-hop’un babası olarak kabul edilmekte ve Kürt gençliği için önemli bir rol model teşkil etmektedir. Müziği, sadece eğlence amaçlı değil, aynı zamanda kültürel direniş ve kimlik inşası aracı olarak da işlev görmektedir.³⁰³¹³²²⁷¹⁹⁷

⁂

Diaspora, 21.Yüzyıl, Aktivizm, Bakur, Kültür, Müzik, Sanat