Sinemxan Bedirxan, 21 Mart 1938’de Şam’da dünyaya geldi.
Irak Kürdistan Bölgesi’nin başkenti Erbil’de yaşayan Sinemxan Bedirxan, Celadet Ali Bedirxan’ın kızı, Dr. Kamuran Ali Bedirxan’ın yeğeni. Sinemxan Bedirxan, Botan Beyi Bedirxan adına ‘Kürdistan Prensi, Bedirxan’ yazılı para basan ailenin de son mensubu. Sinemxan Bedirxan, Kürtler arasında bu nedenle ‘Son Kürdistan Prensesi’ olarak anılıyor.
Bedirxan, babası Celadet Ali Bedirxan ve amcası Kamuran Bedirxan’ın İstiklal Mahkemeleri’nde yargılanması ve idam cezasına çarptırılması nedeniyle Şam’da yaşadı. Bu şehirde 21 Mart 1938’de doğan Sinemxan Bedirxan, bir pamuk tarlasında çalıştığı sırada kuyuya düşerek vefat eden babasını sadece 13 yıl görebildi.
Sinemxan Bedirxan 19 yaşına geldiğinde ülkesinde Mustafa Barzani, Dr. Kasımlo, Celal Talabani, Mesut Barzani gibi Kürtlerin özgürlük mücadelesinin parçası oldu. Bu Newroz’da 84 yaşına giren Bedirxan, evinde 100 binden fazla belgeden oluşan devasa bir arşivi de koruyor.
1960-74 yılları arasında Kerkük’te yaşayan Bedirxan, burada Kürdistan Kadınlar Derneği Başkanlığı yaptı. Kürdistan Bölgesi Başkanı Nêçîrvan Barzanî’nîn davetiyle 2006’dan itibaren de Erbil’de yaşıyor.
Kürdistan İş Kadınları Onursal Üyesi, Kürt PEN’i Onursal Başkanı olan Bedirxan Kürtçe, Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Arapça biliyor. Aynı zamanda Bağdat’ta yaşadığı 1980-1995 yılları arasında Birleşmiş Milletler’e bağlı bir okulda Fransızca, Arapça ve İngilizce dersleri vermiş bir öğretmen.
Mültecilerin kaldığı kampları sürekli ziyaret ettiğini belirten Bedirxan, çocuklar ve mültecilerle vakit geçirdiğini, onlara yardımcı olduğunu, elinden geldiği kadarıyla ihtiyaçlarını karşıladığını anlatıyor. Sinemxan Bedirxan, vaktinin büyük kısmını da anılarını yazmak için ayırıyor. Yakında tüm tanıklıklarını, Kürt liderleri, siyasetçileri ve biriktirdiği anıları bir kitapta toplayarak okuyucularla buluşturacağını belirtiyor.
Kaynak: Ferhat Yaşar; ‘Son Kürdistan prensesi’ Bedirxan: Kürtler artık birleşmek zorunda (gazeteduvar.com.tr)
Annesi Rewşan Hanımın Atina’daki Dünya Kadınlar Birliği toplantısına katılmak için, İngiltere’deki Zaxolu petrol mühendisi ve yazar Salah Sadullah ile yazışması gerekmektedir. Mektubu annesi adına Sinemxan yazarak Sadullah’tan destek ister. Üç hafta sonra Sadullah Sinemxan’a özel bir mektup yollar.
“Sevgilin var mı, nişanlı mısın? diye soruyordu. Ben de anneme bana neler yazdığını söyledim. Mektuplaşmalarımız devam etti, 1959’da geri döneceğini söyledi. Ancak Iraklıların Suriye’ye girmesi yasak olduğu için birbirimizi Lübnan’da görmeye karar verdik.
Gemiden indiğinde onu görür görmez kanım ısındı, tamam dedim. Bir daha da pişman olmadım. İyi ve olgun bir kişiydi. Şam, Bağdat ve Zaxo’da düğün yaptık. En güzeli Zaxo’da oldu. Bütün aile fertleri benim Kürtçe bilmeme şaşırıyordu. Çünkü Şam’da büyümüştüm, beklemiyorlardı. Ben Şam’da evlenebilecekken bizi Salah’la bir araya getiren şey aşktan da öte Kürdi bir histi. “
1960 yılında eşiyle birlikte Kerkük’te yaşamaya devam eder, Dilnaz ve Azad adında iki çocuğu olur. Kürdistan Kadınlar Birliği başkanlığını yapar.
Kaynak: Bircan Değirmenci; Sinemxan, sürgün Kürtler ve Kürtçe (bianet.org)