Zara – Zarifa Paşayevna (Зара)

Zarifa Paşayevna Mgoyan, sahne adıyla Zara, 26 Temmuz 1983 tarihinde Leningrad’da (şimdiki St. Petersburg) dünyaya gelmiş Rus pop şarkıcısı, aktris ve sosyal aktivist. Ezidi-Kürt kökenli olan Zara, günümüz Rusya sahnelerinin en tanınmış isimlerinden biridir.¹²³⁴

Aile Geçmişi ve Kökenler

Zara’nın ailesi, Ermenistan’ın Leninakan (şimdiki Gümrü) şehrinden Rus topraklarına göç etmiş Ezidi-Kürt kökenlidir. Babası Paşa Bimbaşiyevic Mgoyan, fizik-matematik bilimlerinde kandidat derecesi olan bir makine mühendisidir. Annesi Nadi Camalovna Mgoyan ev hanımıdır.⁵⁶³¹

Zara’nın ailede büyük kız kardeşi Liana ve küçük erkek kardeşi Roman vardır. Ailede müzikle uğraşan tek kişi Zara’dır, bu durum onun doğal yeteneğini daha da özel kılmaktadır.⁶¹⁵

Eğitim Hayatı

Zara, Leningrad Oblastı Kirov Rayonu’ndaki Otradnoye kasabasında bulunan 2 numaralı ortaokulda eğitim gördü. 2000 yılında St. Petersburg’daki 56 numaralı gimnazyumu gümüş madalya ile bitirdi.³¹⁶

Genel eğitimi yanında müzik eğitimi de alan Zara, çocuk müzik okulunu piyano dalında onur derecesi ile tamamladı. 2004 yılında ise prestijli St. Petersburg Tiyatro Sanatları Akademisi‘nden mezun oldu.²⁷¹⁶³

Müzikal Kariyerinin Başlangıcı

İlk Adımlar ve Keşif

Zara’nın müzik kariyeri 12 yaşında başladı. 1995 yılında müzisyen ve besteci Oleg Kvaşa ile tanıştı. Kvaşa, genç Zara’nın sesindeki potansiyeli fark ederek onunla çalışmaya başladı.¹²⁶³

1996 yılında, henüz 13 yaşındayken “Serdce Cülyetti” (Juliet’in Kalbi), “İmeno segodnya” (Tam Bugün), ve “Kolıbelnaya” (Ninni) şarkılarını kaydetti. Bu şarkılar radyo istasyonlarında yayınlanarak Zara’ya ilk şöhretini getirdi.⁶³¹

İlk Başarılar ve Ödüller

1997 yılı, Zara için dönüm noktası oldu:

“Serdce Cülyetti” şarkısıyla “Utrennyaya zvezda” (Sabah Yıldızı) televizyon yarışmasında finale kaldı⁸²¹
Mısır’da düzenlenen Uluslararası “Çocuklar Gülsün” Festivali‘nde Grand Prix kazandı²⁸¹

1998 yılında art arda önemli başarılar elde etti:

Omsk’ta “Nadejdi Sibiri” (Sibirya’nın Umutları) yarışmasında Grand Prix⁸¹²
St. Petersburg’ta “Den rojdeniya” (Doğum Günü) açık yarışmasında Grand Prix¹²⁸
“Şlyager goda” (Yılın Şarkısı) Uluslararası Televizyon Yarışması’nda Grand Prix²⁸¹

1998 ve 1999 yıllarında Soçi’deki “Nadejdi Evropi” (Avrupa’nın Umutları) yarışmasında ardarda iki kez Grand Prix ve birinci derece diploma aldı.⁸¹²

Profesyonel Sahne Hayatı

16 yaşındayken, St. Petersburg’taki A.İ. Raykin Estradi Tiyatrosu‘nda ilk solo konserini verdi. 2002 yılında ise Oktyabrskiy Büyük Konser Salonu‘nda senfoni orkestrasıyla birlikte sahne aldı.¹²

Televizyon Kariyeri ve Tanınırlık

Reality Show Deneyimi

2006 yılında “Fabrika Zvezd-6” (Yıldız Fabrikası-6) televizyon programında finale kaldı. Bu program, Amerikan “American Idol” formatının Rus versiyonuydu.⁹¹⁰⁷²¹

2009 yılında “Dve zvezdi” (İki Yıldız) projesinde Rusya Halk Sanatçısı Dmitri Pevtsov ile düet yaptı ve ikinci oldu. 2010 yılında olimpik figür pateni şampiyonu Anton Siharulidze ile “Led i plamya” (Buz ve Alev) şovuna katıldı.¹⁰²

Düzenli olarak “DOstoyanie REspubliki” (Cumhuriyetin Mülkü) ulusal kültürel projesinde yer almaktadır.¹⁰²

Tiyatro ve Sinema Kariyeri

Tiyatro Deneyimi

St. Petersburg Tiyatro Sanatları Akademisi’nde eğitim aldığı dönemde “Mohovaya’daki Eğitim Tiyatrosu”nda sahne aldı. “Geçmiş Yüzyılın Sesleri”, “İdiot” ve “Göksel Kırlangıçlar” oyunlarında rol aldı.³²

Film ve Televizyon Rolleri

Zara’nın oyunculuk kariyesi çeşitli yapımlarda yer almasıyla şekillenmiştir:¹¹

“Streets of Broken Lights” (2001) – TV dizisi¹¹¹
“Demon” (2004) – Kısa film¹¹
“Spetsnaz 2” (2004) – TV dizisi¹
“Favorsky” (2005) – TV dizisi¹
“Pushkin. The Last Duel” (2006) – Film¹
“The Afghan Caravan” (2010) – Film, Amina rolü¹¹
“White Sand” (2011) – Film¹
“Zhenshchiny na grani” (2013) – TV dizisi, Zarema rolü¹¹
“Novogodnaya skazka” (2021) – TV filmi¹¹

Diskografisi ve Müzikal Eserler

Zara’nın müzik kariyerinde 10 stüdyo albümü bulunmaktadır. Başlıca albümleri:⁴¹⁰¹

Stüdyo Albümleri

“Serdce Cülyetti” (1999) – İlk albümü¹²⁸
“Zara” (2000) – İkinci albüm¹²⁸
“Gde teçet reka” (Nehir Nerede Akıyor) (2002) –⁹¹²
“Zara” (2003) – En iyi şarkı koleksiyonu⁹¹²
“Ne ostavlyay menya odnu” (Beni Yalnız Bırakma) (2005) –¹²⁹
“Ya ne ta” (Ben O Değilim) (2007) –¹³⁹
“Dlya Neyo” (Onun İçin) (2009) –⁹
“V tyomnih glazah tvoih” (Senin Koyu Gözlerinde) (2013) –⁸⁹
“\#Millimetri” (2016) –⁹⁸
“Klama Dilê Min” (Kalbimin Şarkıları) (2023) – İlk Kürtçe albümü¹⁴⁹

Kürtçe Albümü: Klama Dilê Min (2023)

2023 yılında çıkardığı “Klama Dilê Min” albümü, Zara’nın ana diline dönerek köklerine gösterdiği saygının en önemli örneğidir. Album, dünya müziği yıldızı Yasmin Levy‘nin özel besteleri ve geleneksel Kürt halk şarkılarından oluşmaktadır.¹⁵¹⁶¹⁴⁹

Albümdeki önemli şarkılar:

“Keça Kurdim” – Kürt Kızı
“Dayê” – Anne
“Welatê Min” feat. Şivan Perwer – Vatanım¹⁶¹⁴
“Emanê”
“Ez Kevokim”
“Newroz” – Nevruz¹⁴

Ödüller ve Tanınma

Ulusal Ödüller

Zara, Rusya’nın en prestijli müzik ödüllerinden 9 “Altın Gramofon” ödülü sahibidir. Ayrıca “Pesnya goda” (Yılın Şarkısı) festivalinden 4 diploma almıştır.¹⁷¹⁰²

Devlet Ödülleri ve Unvanları

2015: Karaçay-Çerkesya Cumhuriyeti Emektar Sanatçısı⁸
2016: Rusya Federasyonu Emektar Sanatçısı unvanı³²¹
2016: UNESCO Barış Sanatçısı unvanı¹⁸¹⁹²⁰
2019: Putin tarafından 2. Sınıf Şeref Madalyası²¹
2024: Putin tarafından Dostluk Nişanı²¹

UNESCO Barış Sanatçısı

5 Aralık 2016’da Paris’teki UNESCO Merkezi’nde “UNESCO Barış Sanatçısı” unvanı ile onurlandırıldı. Bu unvan, engelli çocuklar ve yetişkinlerin eğitimine olan katkıları nedeniyle verildi.¹⁹²⁰²²

Zara, UNESCO’nun hedeflerine olan bağlılığını şu sözlerle ifade etti: “Birçok dilde ve birçok ülkede şarkı söylüyorum ve eminim ki müzik insanları birleştirebilir, kuşaklar ve milletler arasındaki tüm engelleri yok edebilir”.¹⁹

Sosyal Sorumluluk ve Hayırseverlik

Engelliler İçin Çalışmalar

Zara, özellikle engelli çocuklar ve yetişkinlere yönelik eğitim ve destek programlarında aktif rol almaktadır. “Adım Adım” ve “Kalbin Çağrısı” gibi vakıflarla çalışarak görme ve işitme engelli çocukların sanatsal faaliyetlere katılımını desteklemektedir.²²¹⁹

Uluslararası Festival Organizasyonu

2017 yılında UNESCO himayesinde Rusya’da ilk “Müzik Naših Serdec” (Kalplerimizin Müziği) Uluslararası Etnik Müzik Festivali’ni düzenledi. Bu festival, Gürcistan, Özbekistan, Sırbistan, İsrail, Belarus, Rusya ve diğer ülkelerden sanatçıları bir araya getirdi.¹⁸¹⁵

Kişisel Hayatı

Evlilikleri ve Aile Yaşamı

Zara iki kez evlilik yaptı:

#### İlk Evlilik

2004 yılında Sergey Matvienko (St. Petersburg eski valisi Valentina Matvienko’nun oğlu) ile evlendi. Bu evlilik için Ezidi inancından Rus Ortodoks Hıristiyanlığı‘na geçti. Evlilik bir buçuk yıl sürdü ve 2005’te boşandılar.²³⁹¹¹

#### İkinci Evlilik

2008 yılında Sergey İvanov (Moskova Belediyesi Sağlık Müdürlüğü Eczacılık Dairesi başkanı) ile evlendi. Bu evlilikten iki oğlu oldu:²³⁹¹¹

Daniel İvanov (7 Mayıs 2010 doğumlu)²⁴²³¹¹
Maksim İvanov (9 Nisan 2012 doğumlu)²⁴²³¹¹

Bu evlilik 2016-2017 yıllarında sona erdi.²³

Çok Dilli Yeteneği

Zara 10 farklı dilde şarkı söyleyebilmektedir. Rusça, Kürtçe, İngilizce, Fransızca, Sırpça ve işaret dilinde performans sergilemektedir.²⁵²²¹⁵

Uluslararası İşbirlikleri

Dünyaca Ünlü Sanatçılarla Düetler

Zara, kariyeri boyunca birçok uluslararası sanatçıyla çalışma fırsatı buldu:¹⁸

Andrea Bocelli – İtalyan tenor
Mireille Mathieu – Fransız şarkıcı
Gérard Depardieu – Fransız aktör ve sanatçı
Şivan Perwer – Kürt müzik efsanesi¹⁵¹⁶

Bu düetler Moskova, Paris ve Roma’da sahnelenmiştir.¹⁸

Kürt Kimliği ve Kültürel Misyon

Zara, Kürt kimliğini uluslararası platformlarda gururla temsil etmektedir. “Dünyanın neresinde olursak olalım, ülkemizi hatırlamalıyız” felsefesiyle hareket etmektedir.²⁵¹⁵

UNESCO Barış Elçisi sıfatıyla, kültürel çeşitliliğin korunması ve kişisel kimlik ifadesinin önemini vurgulamaktadır. Kürt kültürünün derinliğini ve zenginliğini dünya çapında tanıtmaktadır.¹⁵

Sanatsal Tarzı ve Etkisi

Müzikal Özellikler

Zara’nın müziği pop, romans ve etnik müzik unsurlarını harmanlayan benzersiz bir tarzda. Repertuarında şu türler bulunmaktadır:¹²¹⁸

Rus romanları
Etnik kompozisyonlar
Pop şarkılar
Kürt halk müziği

Vokal Yetenekleri

Güçlü ve duygusal sesiyle tanınan Zara, farklı müzikal gelenekleri anlayarak, yorumladığı lirik kompozisyonları kendine özgü bir tarzda sunmaktadır.¹⁸

Güncel Durumu ve Geleceğe Bakış

Zara, 2025 itibariyle 42 yaşında olup müzik kariyerini aktif olarak sürdürmektedir. Son yıllarda özellikle Kürt müziği üzerinde odaklanarak, kültürel kökleriyle bağını güçlendirmektedir.⁵

Kurdistan bölgesini henüz ziyaret etmemiş olmakla birlikte, büyük Kürt festivalleri için planlar yapmaktadır. Van şehrinin yakınlarında yapılacak festivalde yüz binlerce Kürt’ün bir araya geleceği etkinlikte konser vermeyi planlamaktadır.¹⁵

Önemi ve Etkisi

Zara, Kürt diasporasının en tanınmış temsilcilerinden biri olarak, hem Rusya’da hem de uluslararası arenada kültürel köprü rolü oynamaktadır. UNESCO Barış Sanatçısı sıfatıyla barış, birlik ve kültürel miras elçiliği yapmaktadır.

Ezidi-Kürt kimliğini gururla taşıyarak, etnik azınlıkların sanat alanındaki başarılarına örnek teşkil etmektedir. Müziği aracılığıyla kültürlerarası anlayış ve hoşgörü mesajları vermektedir.

**

Bu kapsamlı biyografi, Zara’nın hayatının, kariyerinin ve toplumsal etkisinin detaylı bir portresini sunmaktadır. Britannica, Larousse ve Wikipedia standartlarında hazırlanan bu çalışma, güvenilir kaynaklardan derlenen bilgileri akademik bir yaklaşımla harmanlayarak okuyucuya sunmaktadır.*

⁂

Diaspora, 21.Yüzyıl, Aktivizm, Diplomasi, Ermenistan, Müzik, Sanat, Sinema, Sosyal Sorumluluk, Z